Moet je een persoonlijk belang hebben bij een ritueel om eraan mee te doen? De vraag dringt zich op sinds de hashtag #geen4meivoormij op Twitter rondwaart. Het argument is dat het ritueel van de dodenherdenking voor sommigen geen betekenis heeft, omdat ze zich over andere dingen opwinden. Als het rumoer ergens een teken van is, dan van een samenleving waarin de individuele beleving boven alles gaat.
Nu gaat het om 4 mei, maar het fenomeen is breder. Veel Nederlanders hebben bijvoorbeeld geen gevoelens bij de herdenking van het slavernijverleden. Er is niet eens een actiegroep die tijdens Keti Koti aandacht eist voor de Duitse en Zwitserse landverhuizers die in de negentiende eeuw door Nederlandse kapiteins in Amerika werden aangeboden “zodat ze hun schulden konden afbetalen”. Ieder zijn eigen pijn, zijn eigen herdenking, zijn eigen ritueel. (sg)
