David Grossman – A horse walks into a bar

Een kleine club in Netanja, een Israelische badplaats ten noorden van Tel Aviv. Dovaleh Greenstein, een grappenmaker op leeftijd, staat op het podium. Het publiek verwacht een avond licht vermaak, met een hoge grapdichtheid. Het pakt anders uit. Dovaleh stort zijn ellendige jeugd over hen uit, met tussendoor af en toe een grap om te voorkomen dat werkelijk iedereen wegloopt.

David Grossman won dit jaar de Man Booker International Prize voor A horse walks into a bar. Een ongemakkelijke monoloog van tweehonderd pagina’s, slechts af en toe onderbroken door observaties van Dovaleh’s jeugdvriend Avishai, die het optreden op uitnodiging meemaakt. Een harde vader, een liefhebbende moeder, een onhandig jongetje dat volop gepest wordt en dat compenseert door de clown uit te hangen – tot halverwege is het een vrij conventioneel verhaal. Dan, tijdens een jongerenkamp in de Negev, wordt Dovaleh halsoverkop uit de groep gehaald. Hij moet naar een begrafenis. Ze noemen hem wees. Maar verder vertelt niemand hem iets en zelf durft hij niets te vragen. De rit naar Jeruzalem is zenuwslopend, zowel voor Dovaleh als voor de lezer.

Is het een goed boek? Jazeker, al komt het wat traag op gang. Vooral knap is hoe Grossman de lezer langzaam dwingt in het hoofd van zijn afstotelijke hoofdpersoon. Eerst zie je vooral een tweederangsartiest die zich wentelt in zelfmedelijden, maar gaandeweg krijg je steeds meer te doen met dat jongetje dat zich in de bus naar Jeruzalem afvraagt wie van zijn ouders overleden is, terwijl de chauffeur hem met een stortvloed aan grappen probeert op te beuren.