“Wij hebben nooit gezegd dat het [MR-vaccin] haram is. Alleen dat er nog geen certificaat was. Dus de berichtgeving op sociale media mag niet misbruikt worden om de regering onder druk te zetten.”

Ahmad Luthfi, secretaris van de vereniging van imams op het Indonesische eiland Belitung, is een beetje geschrokken (quote in het Indonesisch) dat zijn brief van vorige week viraal ging, eerst in eigen land, daarna in de rest van de wereld. Hij wilde er alleen maar op wijzen dat het papierwerk rond de vaccinatie niet op orde was, maar de lokale overheid reageerde met het stopzetten van de intentingscampagne en nu denkt iedereen dat moslimgeleerden tegen vaccinaties zijn.

De werkelijkheid is wat gecompliceerder. Indonesië heeft inderdaad een levendige antivax-scene, die soms absurde vormen aanneemt. Bij veel mensen ligt ook nog het schandaal uit 2016 vers in het geheugen, waarbij valse vaccins werden gebruikt. Tel daar een corrupte overheid en bedrijfsleven bij op en het is begrijpelijk dat mensen niet onmiddellijk staan te springen als hun verteld wordt dat ze hun kinderen moeten inenten.

De moslimgeleerden, verenigd in de Majelis Ulama Indonesia (MUI), zijn daarbij in theorie niet de vijand maar de vriend van de vaccinaties (als u daar belangstelling voor hebt en het Indonesisch beheerst: fatwa uit 2016 waarin de geleerden zich vóór vaccins uitspreken, mits op halal wijze geproduceerd). Door een halal-certificaat af te geven zetten zij een extra betrouwbaarheidsstempel op het vaccin. Dat verhoogt de vaccinatiebereidheid. De MR-vaccinatiecampagne in Jakarta in 2017 bereikte 97 procent van de beoogde kinderen, ruim 400.000.

Toen lag de MUI niet dwars. Nu wel. De overheid moet namelijk voor het certificaat flink betalen. Daar heeft de overheid steeds minder trek in. Dus is er wetgeving in de maak (sorry, alweer een link in het Indonesisch) die de overheid in staat stelt zelf halal-certificaten te verstrekken. Dat ondergraaft het businessmodel van de MUI (en mogelijk ook het vertrouwen van de bevolking in de certificaten).

Kortom, het is wat simplistisch om de kinderen wier gezondheid nu gegijzeld wordt, af te schilderen als slachtoffer van religieuze kortzichtigheid. Het gaat in de eerste plaats om macht en geld. Het zal ook wel snel opgelost worden. Maar de kans dat die berichtgeving viraal gaat is een stuk kleiner. (sg)