Product placement

000a38

Zoals iedere televisiekijkende ingenieur die een beetje deugt, ben ik ontzettend verliefd op Scottie Chapman, de heetste technobabe sinds Kylie Minogue twintig jaar geleden een automontrice speelde in Neighbours. Scottie is chef bouwen van Mythbusters, een programma op Discovery Channel. Scottie last enorme stukken metaal aan elkaar, doet doorgeroeste motoren weer zoemen en repareert moeiteloos alles wat door de rest van de presentatoren kapot gemaakt wordt. Scottie is ook zes jaar ouder dan Kylie, maar dat mag de pret niet drukken.

Mythbusters, voor de onnozelen onder ons, is het leukste techniekprogramma dat dezer dagen op de beeldbuis te zien valt. Het is komisch, gelikt en redelijk diepgaand tegelijk. De formule is dat twee presentatoren, de serieuze Jamie en de melige Adam, onderzoeken of sterke technische verhalen waar zijn. Wanneer de urban legend luidt dat een bouwvakker ooit van een gebouw naar beneden zweefde met een plank triplex of paraplu als parachute, dan zoeken zij een hoog gebouw en gooien een dummy aan een plank of een paraplu naar beneden. Ook ontwerpen ze meer bewerkelijke houten parachutes en proberen die uit. Voor het bouwen van al dat moois hebben ze Scottie.

Elke keer dat iemand weer iets mompelt in de sfeer van techniek in soaps om de jeugd tot de techniek te bekeren (laatst was het weer eens zo ver, maar ik heb de context verdrongen), moet ik aan Scottie denken. Scottie straalt namelijk uit dat ze ontzettend veel lol heeft in wat ze doet, ongeveer zoals Floortje Dessing wanneer ze voor haar reisprogramma op een hagelwit strand staat. Soap is nep.

Laat ik het anders uitleggen. In de laatste James Bond films neemt 007 altijd een keer opvallend de tijd om zich met een Philips te scheren. Product placement heet dat. Philips maakt zich daar volkomen belachelijk mee, want filmhelden scheren zich niet in beeld en als ze het toch doen, doen ze het nat. Nokia doet ook aan product placement, maar dat mag wél. Filmhelden bellen namelijk aan de lopende band. Bovendien is Nokia cool. Philips is dat niet. Mobieltjes zijn cool. Scheerapparaten niet. Niemand koopt een scheerapparaat om er de blits mee te maken bij zijn vrienden.

Techniek studeren is ook niet cool. Niks aan te doen. Als je niet cool bent, kunt je niet cool worden door je op te dringen aan andere mensen die dat wel zijn. Sterker nog, dat is nogal zielig. De coole mensen zullen misschien je geld aannemen en je een beetje met hen laten rondhangen, maar ze zorgen er wel voor dat al hun vrienden weten dat ze het alleen voor het geld doen. Je denkt toch niet dat ik vrijwillig met die nerd omga? Dit is het resultaat als je techniek gaat product placen in een soap: ginnegappen achter je rug.

En Kylie dan, zult u zeggen. Die was toch én cool én automonteur in een soap? Die liep toch als een echte tomboy in een overall en een oud shirt rond? Ja, zeg ik dan, maar iedereen was zo afgeleid door Kylie dat het helemaal niet opviel dat ze automonteur was. Van haar is werkelijk niemand aan de techniek geraakt, hoogstens zo gedesoriënteerd dat hij z’n tentamen miste.

Nee, dan Scottie. Zij doet niet aan steelse product placement, maar eerlijke infotainment. Zo’n programma zou de Nederlandse televisie goed kunnen gebruiken. Wij komen hier tenslotte niet verder dan Jan Douwe Kroeske, die vooral uitstraalt dat het allemaal waanzinnig interessant, ingewikkeld en/of belangrijk is. Boeit niet. Ik kan me niet herinneren ooit een Hilversumse presentator of presentatrice die waarachtig lol in zijn technische onderwerp uitstraalde. Of vooruit, Yvon Jaspers in haar Klokhuistijd, maar Yvon straalt uit dat ze alles geweldig vindt, zelfs het product boer bij een vrouw placen. Enfin, liever dan mijmeren over soaps moet de laaglandse technolobby volgens mij op zoek naar een Nederlandse Scottie. Ik wil wel in de selectiecommissie.

Eerder verschenen in De Ingenieur nr 8, 2005.