Wanneer je, zoals Garin Nugroho, na drie maanden voorbereiding in twee weken een film opneemt, heb je weinig te klagen wanneer dat een meesterwerk heet te zijn. Opera Jawa staat als opera helemaal in de Javaanse traditie, met veel gamelan en voor het westerse oor allicht te schelle zang.

Het verhaal is gebaseerd op de Ramayana, het Indiase epos dat ook ten grondslag ligt aan de Javaanse hoftraditie, die zijn oorsprong vindt in de hindoeistische periode van het eiland. In deze filmversie wordt de mooie Sinta echter niet ontvoerd door de demon Ravana, maar verleid. De strijd tussen Sinta’s echtgenoot, prins Rama, en Ravana komt daardoor in een heel ander licht te staan.

De overdaad aan symbolische actie maakt de film soms moeilijk te volgen. Wie de Ramayana niet kent, zal moeite hebben sommige karakters te duiden. Rama’s broer Laksmana en de apenhoofdman Hanuman zijn bijvoorbeeld moeilijk als zodanig te herkennen. Opera Jawa is een rijke film, maar moeilijk te duiden.