Achttien miljard leveren allerlei milieuheffingen de schatkist op. Slechts één procent daarvan wordt besteed aan milieumaatregelen. Dat klinkt alsof we met z’n allen belazerd worden en als je sowieso tegen belastingen bent, is dat uiteraard ook zo. Wie milieu belangrijk vindt, stelt echter dat de heffing zélf de maatregel is. Ze werkt echter vooral op de lange termijn.

Een mooi voorbeeld is de verpakkingstax, die binnenkort ingaat. Omdat fabrikanten niet van het ene moment op het andere hun verpakkingsmachines kunnen vervangen, leidt de tax in eerste instantie tot gestegen kosten, die worden doorberekend aan de klant. De prijsdruk van de supermarkten op de fabrikanten blijft echter bestaan. Die fabrikanten hebben vanwege de tax een extra kostenfactor waarop ze kunnen bezuinigen. Zo wordt het op termijn rendabeler om te investeren in nieuwe verpakkingsmachines.

Is het erg dat slechts een fractie van de opbrengsten aan milieumaatregelen wordt besteed? Eigenlijk wel, natuurlijk, omdat er nog zoveel geld voor milieu nodig is. Maar de schatkist moet sowieso gevuld worden en de loonbelasting gaat ook niet allemaal naar de sociale zekerheid, noch de wegenbelasting naar extra asfalt.

In een land met een overschot aan arbeid en schaarste aan grondstoffen is het logisch de belastingdruk te verplaatsen van het eerste naar het laatste. Het gevolg is dat de opbrengst van milieuheffingen relatief steeds minder ten bate van het milieu zelf ingezet zullen worden. Dat is niet erg, omdat het werkelijke effect elders zit. (gc)