‘GroenLinks moet zich afvragen of het nog wel thuishoort in het Rotterdamse stadsbestuur’, zegt partijprominent Crista Vonkeman in het AD/RD. Crista redeneert dat het wippen van Orhan Kaya door zijn coalitiegenoten gezien moet worden als gebrek aan steun voor GroenLinks. Dat is uiteraard onzin. Het probleem was Orhans gebrekkige functioneren.

Nu spreekt Crista natuurlijk vooral als persoonlijke vriend van Orhan. Bij het begin van de periode gebruikte ze zelfs haar mogelijke eigen kandidatuur als hefboom om hem in het zadel te helpen, en ze heeft hem door alle crises heen volop gesteund. Dat mag. Daar heb je tenslotte vrienden voor.

Ondanks de eerder persoonlijke dan politieke motieven heeft Crista echter wel een punt. PvdA-fractievoorzitter Peter van Heemst (“O, o, wat vind ik het erg, uhm, uhm, nou ja, ik heb inderdaad zelf het zetje gegeven”) kiest een merkwaardige timing om Orhan weg te sturen, namelijk nadat de zwaarste stormen (inburgering, Rotterdam Idee) al zijn gaan liggen. Er was alle reden om eind vorig jaar te kiezen voor het vervangen van de GroenLinkse wethouder, maar toen was de boel bij elkaar houden nog het hoogste goed.

Waarom was Orhan nu ineens een probleem? Welke opties laat de PvdA aan GroenLinks? Doorgaan betekent effectief een jaar om nog iets te maken van een uitgeklede portefeuille. Het afbreukrisico voor Orhans opvolger is groot, al kan een goede politieke straatvechter nog een eind komen. Via het college invloed op de begroting zit er niet meer in, want die van 2009 is zo goed als rond en 2010 is een verkiezingsjaar waarin weinig meer gebeurt. Ieder nieuw initiatief moet de nieuwe wethouder uit zijn eigen, beperkte begroting financieren. Dat zou een half jaar geleden anders zijn geweest.

Anderzijds heeft de partij er weinig bij te winnen om nu op te stappen. Een fatsoenlijke aanleiding is er niet (dat hadden de kolencentrales kunnen zijn) en anderhalf jaar oppositie voeren tegen beleid waar je zelf je handtekening onder gezet hebt, komt ook niet geloofwaardig over.

Alles afwegend denk ik dat GroenLinks weinig keus heeft dan in de coalitie te blijven en er het beste van te hopen. De partij is wel de gevangene geworden van de PvdA, die dit handig gespeeld heeft. Dat moet GroenLinks echter in de eerste plaats zichzelf aanrekenen. Er zijn grote fouten gemaakt en vanwege de lieve vrede en persoonlijke vriendschappen werden die niet hersteld.