Kleine ontdekking: ‘Peter Schlemihl’ van Adelbert von Chamisso, een grimmig sprookje uit 1813, toen de beide thuislanden van de auteur, Duitsland en Frankrijk, volop met elkaar in oorlog waren. Het is geschreven voor kinderen, maar je moet een volwassen geest hebben om het helemaal te doorgronden.

Peter Schlemihl is een eenling, die weinig van het leven verwacht. Dan doet zich een buitenkansje voor. Een vreemdeling, in wie met gemak de duivel te herkennen valt, biedt hem een beurs aan die nooit leeg raakt, in ruil voor zijn schaduw. Peter gaat erop in, maar komt er al snel achter dat hij naast rijkdom ook minachting verworven heeft. Niemand wil iets van doen hebben met een man zonder schaduw.

Deze variatie op het Faust-thema krijgt een extra draai, wanneer de duivel zich opnieuw aandient en een tweede ruil aanbiedt. Peter kan zijn schaduw (en dus respect van zijn medemensen) terugkrijgen in ruil voor zijn ziel. Hij heeft geleerd dat respect meer waard is dan geld, maar geldt dat ook voor zijn ziel?

Von Chamisso is een karige verteller, die weinig woorden nodig heeft. Aan het eind, als zevenmijlslaarzen een rol gaan spelen, ontspoort het sprookje een beetje, maar ik ben blij dit juweeltje gelezen te hebben.