Dat Noorwegen IJsland verdreef van de eerste plek op de Human Development Index 2009 was niet zo’n verrassing, maar hoe slaagde Niger, waar het niet eens oorlog is, erin om strak onderaan te eindigen, zelfs nog onder Afghanistan? Nou, omdat Somalië en Zimbabwe bij gebrek aan gegevens niet op de lijst staan, maar er is ook wel één en ander aan de hand.

Anders dan Somalië en Zimbabwe is Niger ook in potentie niet rijk. Het islamitische land bestaat grotendeels uit woestijn, de bevolking woont verspreid over het schaarse vruchtbare land en heeft daarom nauwelijks tot geen toegang tot onderwijs. Het voornaamste exportproduct is uranium. Het heeft een lange geschiedenis van militaire coups, maar in 1999 werd luitenant-kolonel Mamadou Tandja volgens de regelen der kunst gekozen bij zijn derde poging in zes jaar om langs democratische weg aan de macht te komen.

Hoewel hongersnood, rebellie en schendingen van de mensenrechten dagelijkse kost bleven, was Tandja zo enorm onder de indruk van zijn eigen performance dat hij besloot een chavezje te doen, ofwel een referendum te organiseren om de grondwet te veranderen, zodat hij ook na twee periodes gewoon door mag regeren. Dit deed hij ‘op verzoek van het volk‘, zodat hij ook nog eens reden had om het constitutionele hof en het parlement opzij te zetten. Hij won – het zal niemand verbazen – dat referendum glansrijk.

De oppositiepartijen zitten nu met een dilemma voor de parlementsverkiezingen die Tandja voor 20 oktober heeft uitgeschreven. Als ze meedoen erkennen ze namelijk impliciet dat Tandja legitiem op zijn plek zit. Maar als ze niet meedoen, verliezen ze hun invloed, in de vorm van een parlementaire meerderheid. Eeuwig oppositieleider Mahamadou Issoufou is echter wel veertien jaar jonger dan de inmiddels 71-jarige Tandja, dus allicht mag hij ooit nog eens aan de bak. Hij zal dan nog alle gelegenheid krijgen om Niger omhoog te stuwen op de lijst. (gc)