Laten we er voor het gemak eens vanuit gaan dat het inderdaad de schuld van de IJslanders is dat hun handjevol aan overmoedige bankiers erin slaagde hordes hebzuchtige Britten en Hollanders een financieel kaartenhuis binnen te lokken. Dan nog kun, nee, moet je je afvragen: is het wel rationeel om een volledige compensatie te eisen en daar zelfs IMF-steun voor te blokkeren?

Ja, electoraal is het natuurlijk wel rationeel. Wouter Bos en zijn Britse collega kunnen boze spaarders in eigen land paaien door hard te blaffen tegen vikingen die hier toch niet mogen stemmen. Maar die flinkdoenerij brengt niet per se de verloren spaartegoeden sneller terug. Zonder IMF-steun komt de IJslandse economie er sowieso niet bovenop. Je kunt natuurlijk redeneren ‘zij alleen herstel als de opbrengst naar ons gaat’, maar dat riekt wel heel erg naar wraak – niet de fraaiste der emoties.

En stel nou eens dat IJsland akkoord gaat en belooft alles terug te betalen. Komt het geld dan ook werkelijk terug? De spaarschuld bedraagt omgerekend naar de Nederlandse bevolkingsomvang 200 miljard euro, evenveel als de staatsschuld die Nederland in de afgelopen decennia opbouwde – en dan hebben de IJslanders dankzij de crisis ook nog wel wat andere problemen.

Kortom, dat geld komt niet meer terug. Nooit niet. Wouter Bos zal het de Nederlanders moeten vertellen en dan met de IJslanders gaan onderhandelen over een bedrag dat ze wel kunnen betalen. Maar zal hij daar met vijftien zetels in de peilingen het lef voor hebben? (gc)