Popol Vuh

1330

Met al dat gedoe over Maya’s dezer dagen, besloot ik eens een boek uit de kast te halen dat ik twee jaar geleden uit Mexico meenam: Popol Vuh, the sacred book of the ancient Mayas-Quiché. Deze geschiedenis van de Quiché-stam is vlak na de Spaanse verovering van Guatemala geschreven in het Latijnse schrift en mede daardoor miraculeus bewaard gebleven.

De eerste heflt van het boek vertelt universele verhalen over hoe de goden de wereld schiepen en jonge helden het kwaad versloegen. De tweede helft gaat over de komst van het Quiché-volk ‘over de zee uit het oosten’ naar hun huidige land in Guatemala, waar ze de plaatselijke bevolking massaal over de kling joegen – waardoor je onmiddellijk begrijpt waarom de Spanjaarden weinig moeite hadden met het vinden van bondgenoten om de macht van de Quiché te breken.

De Popol Vuh is, zoals veel mythische teksten, behoorlijk ondoorgrondelijk. Er wordt veel context bekend verondersteld. Zonder voetnoten valt er weinig van te bakken. Die obscure teksten stellen iedereen in staat ermee aan de haal te gaan en bijvoorbeeld te veronderstellen dat de Maya’s de verloren stammen van Israel zijn, terwijl ‘de zee uit het oosten’ waarschijnlijk gewoon de Golf van Honduras was. Je moet ook niet uitsluiten dat schijnbaar bijbelse referenties erin geslopen zijn doordat de auteurs tot het christendom bekeerde Quiché waren.

Hoe dan ook, voor de nuchtere lezer is Popol Vuh een fascinerend boek puur omdat het een inkijkje geeft in de mindset van de Quiché, wier cultuur vrijwel geheel draaide om het offeren van mensen aan de oppergod Tohil.