Gide in de schaduw van Nietzsche

1339

Terwijl zijn vrouw op sterven ligt, verkent een man compulsief zijn seksualiteit. Dat is ongeveer het plot van Komt een vrouw bij de dokter, maar ook van L’immoraliste, de klassieker van André Gide, die bij verschijning in 1902 een stevig schandaal veroorzaakte.

Hoofdpersoon Michel trouwt uit respect voor zijn vader met de aantrekkelijke Marceline, maar eigenlijk voelt hij zich meer aangetrokken tot jonge mannen. Hoewel hij oprecht van Marceline houdt en zich ook schuldig voelt dat hij haar verwaarloost, trekt hij steeds intiemer op met de jongens in zijn omgeving, in Tunesië en Frankrijk. Gide beschrijft Michels zoektocht naar zijn seksuele identiteit, die sterke autobiografische elementen bevat, nauwgezet.

Vanwege het indertijd heersende taboe op homoseksualiteit is de zoektocht ook een (im)morele aangelegenheid. Vandaar de titel. Nietzsche drukt een zware stempel op de redeneringen in het boek, dat op de moderne lezer daarom bij tijd en wijle nogal pretentieus overkomt. Dat heb je met Kluun dan weer niet.