GroenLinks en het auteursrecht

1598

Gisteren presenteerde GroenLinks het verkiezingsprogramma 2010. Dat heb ik natuurlijk nog niet in zijn geheel gelezen, maar ik heb wel alvast gebladerd naar de onderdelen die mij het meest interesseren, zoals digitale vrijheid. En daar staat iets heel raars in (vind ik):

“In internationaal verband komt Nederland op voor het recht om informatie te delen, te kopiëren en te bewerken. Auteursrecht geldt dan alleen nog maar wanneer informatie opnieuw wordt gepubliceerd voor commerciële doeleinden. Nederland pleit voor verkorting van de termijn van auteursrecht tot maximaal 10 jaar, met een ruime overgangstermijn voor bestaande rechten. Auteurs mogen zelf hun rechten exploiteren of afstaan aan het publieke domein.”

In de eerste drie zinnen staat dat auteurs na tien jaar hun rechten kwijt zijn. Iedereen mag daarna doen wat hij wil met hun muziek, romans en tekeningen, behalve geld verdienen. De laatste zin lijkt echter te suggereren dat auteurs nadien zelf over hun rechten mogen beslissen.

Misschien wordt bedoeld dat licentiecontracten tussen bijvoorbeeld muzikant en platenmaatschappij of dichter en uitgeverij maximaal tien jaar mogen duren. Of dat het onmogelijk wordt afstand te doen van je copyrights. Het kan ook een open deur zijn die de bestaande praktijk beschrijft (ikzelf doe nu alle drie met mijn teksten: in licentie geven, zelf exploiteren of aan het publieke domein geven). Hoe dan ook, het is een mistige passage.

Ik vrees dat bij digitale rechten teveel aan het downloaden van muziek gedacht wordt. Veel muzikanten zien het verspreiden van hun tracks als een manier om promotie te maken voor hun concerten. Die alternatieve bron van inkomsten hebben schrijvers en tekenaars niet of nauwelijks. Voor alle auteurs geldt dat, als ze succesvol zijn, de royalty’s een goede aanvulling op hun vaak karige pensioen zijn. Dat zou ze afgenomen worden, als ze tegen die tijd hun rechten als auteur kwijt zijn.

Uiteraard hoeft het vervallen van je rechten aan het publieke domein geen ramp te zijn, omdat het commerciële exploitatie niet uitsluit. Boeken van dode schrijvers verkopen nog steeds, al kun je ze ook van Google Books downloaden. De commerciële waarde daalt daardoor echter wel. Maar voor mij is het vooral een principekwestie: als auteur mag je zelf, zolang je leeft, weten wat je doet met je creatie.