Je kon erop wachten: boos stuk in de Volkskrant vanochtend over het voorstel van GroenLinks om het pensioen van Harry Mulisch af te pakken. Onder aanvoering van Renate Dorrestein keert een aantal prominente cultuurmakers zich ertegen. Een kunstwerk (roman, lied, tekening) is een persoonlijke expressie en daarom hebben de makers bij hun leven recht op controle erover (en een redelijke vergoeding).
De toelichting van de programmacommissie bij mijn eerdere stuk bevestigt dat: de motivatie van kunstenaars ligt niet bij het geld, luidt de redenering, dus we hoeven niet bang te zijn dat ze minder meesterwerken zullen produceren als ze weten dat ze er na tien jaar geen cent meer voor zullen zien (reken maar dat er manieren gevonden worden om alle gebruik niet-commercieel te laten zijn). Het wordt zelfs omgedraaid: een meesterwerk overstijgt het belang van de maker, dus moet iedereen er zo spoedig mogelijk vrijelijk toegang toe hebben.
Enfin, de internationale trend is juist naar meer bescherming van het intellectueel eigendom, een logisch gevolg van een economie die steeds minder om tastbare producten gaat en meer om niet-tastbare diensten. Van het GroenLinkse voorstel zal dus weinig terecht komen. En zelfs als het zou gebeuren, voorzie ik een vlucht naar het merken- en handelsnaamrecht door de echt succesvolle makers. Ondertussen is het voorstel vooral een blok aan het been voor het culturele profiel van de partij.
Is de tekst van dat stuk ergens online beschikbaar? Kan het niet vinden op de site van de Volkskrant.
Dat duurt altijd even. In de loop van vandaag verschijnt hij waarschijnlijk onder het kopje opinie.
Behalve meesterwerken en beroemde auteurs/kunstenaars hebben juist ook hun minder bekende vakgenoten baat bij goede en langdurige bescherming van het auteursrecht. Al was het alleen maar vanwege de verplichting voor naamsvermelding bij het (kunst)werk dat je gemaakt hebt, overigens iets dat nu al regelmatig ‘vergeten’ wordt. Naamsvermelding is leuk voor (de erven van) Karel Appel, maar nog veel leuker voor -om maar eens iemand te noemen- Rana Berends. De regeling tot 70 jaar na de dood is wat overdreven, maar 10 jaar echt belachelijk kort. Om nog te zwijgen over de inbreuk op je werk als dat te pas en te onpas in contexten geplaats worden die niet commercieel maar wel ongewenst is.
Ik baal ervan dat ik het te druk had (als kunstenaar en als fractievoorzitter in Zwolle) om het programma op tijd te lezen en dat nu net de termijn verstreken is om een amendement voor dit punt in te kunnen dienen. 🙁 Hopelijk heeft iemand anders dat wel gedaan.
Kunnen we dit stuk (H7.44, als ik mij niet vergis) niet gewoon wegstemmen tijdens het congres?
Overigens: vinden jullie het hoofdstuk over De Kunsten ook zo mager?
@Liselotte
Dat zou wel de slechtst denkbare uitkomst zijn.
Het auteursrecht is toe aan hervorming. De manier waarop het in het conceptverkiezingsprogramma is opgeschreven roept alleen wel een aantal vragen op. Ik zou zeggen: geef de programmacommissie de gelegenheid om een toelichting te geven! De soep wordt niet zo heet gegeten als hij wordt opgediend.
Een tegenstuk van Femke Halsema en Mariko Peters is te lezen op http://tweedekamer.groenlinks.nl/node/47131. Balen dat we niet meer kunnen amenderen, hopen dat het definitieve programma er anders uitziet. Het middel – auteursrechten meer dan honderd jaar inkorten en daarmee kunstenaars van hun rechten beroven – lijkt me niet effectief om het doel te bereiken – de macht van conglomeraten en overheden in te dammen. Het lijkt me ook dat dat doel vooral aan de orde is bij de muziek- en filmindustrie en veel minder bij beeldende kunst, literatuur en wetenschap.
Een haalbaar voorstel lijkt me om de auteursrechten te beperken tot de levensduur van de auteur. Maar ook dat doet weinig aan de macht van Disney…