Auteurs met lef, die mag ik altijd graag lezen. Dus als Said el Haji een roman schrijft over de grootvader van de profeet Mohammed, dan ga ik naar de boekhandel om hem te kopen, ook als het een foeilelijke omslag heeft. De aankondiging blijkt een boeiend maar wat onevenwichtig boek.
Het verhaal is dik in orde. Mekka is een tolerante stad aan de rand van de invloedsfeer van de Byzantijnse en Perzische rijken. Daar groeit Moetalieb op als pleegzoon van een van de notabelen. Langzaam werkt hij zich via de handel op tot hij de onbetwiste leider van Mekka is. Tegelijkertijd voltooit hij een spirituele zoektocht uit onvrede met de stenen beelden in het heiligdom van Mekka. Het verhaal eindigt met een mythische gebeurtenis die Mekka reinigt en klaar maakt voor een nieuw tijdperk.
Kortom, een verhaal met een kop en een staart dat zich op verschillende niveaus laat lezen. Om het helemaal te kunnen volgen is enige kennis van de geschiedenis onontbeerlijk, want El Haji bezondigt zich niet aan uitleggerigheid. Als je niet weet wat een hanief is, dan zoek je het maar op, want Said vertelt het je niet expliciet.
Het zwakke punt van het boek zit naar mijn smaak in de stijl. Said heeft een neiging tot formeel taalgebruik en omslachtige zinsconstructies. Die wisselt hij af met juist heel vlot geschreven passages. Dat wringt en maakt De aankondiging minder levendig dan gekund had.
De aankondiging is in één woord, subliem. Het meest opvallende kenmerk van het boek en wat de schrijver juist typeert is de stijl. Ernst en humor gaan hand in hand zoals we dat al kennen van de schrijver (dagen van Shaitaan). Persoonlijk vind ik het boek de aankondiging één der besten in zijn soort. De schrijver zet zich hiermee in een lijn van schrijvers die zeldzaam zijn. Het mag gezegd worden, Said is een schrijver met ballen.
Dit boek bevat mystieke, filosofische en historische elementen die uitnodigen om het nog een keer te lezen. Het is een ook een dualistisch boek dat zich zelfs uit in de omslag. Voor kenners een herkenning en verwijzing naar het koranische surah/verhaal “de olifant”. Op de omslag is het een zwarte olifant, maar in het verhaal uiteindelijk een witte. Dit is de transformatie van pessimisme naar optimisme. Van wanhoop naar hoop. Van dreigingen zien naar mogelijkheden zien etc. Dit is in feite waar het boek echt over gaat en weergegeven in een passage als: van alle dingen die er bestaan, is de ziel het meest gehecht aan hoop. Gelet op de tijd en plaats waar het verhaal zich afspeelt en wat er historisch over bekend is, kan ik met recht zeggen: een meesterwerk!
Ik vind dit boek een belediging voor de islamitische geloof. Ik vind dat je men in zijn waarden en normen moet laten en dat men zijn vrijheid moet hebben om zijn geloof te kunnen praktiseren. Dat u de islam de rug had gekeerd en een andere pad hebt gekozen, betekent niet dat u nu het islamitische geloof mag gaan bekritiseren en beledigen. Er zijn wel grenzen!!!!!
@2 Said mag het islamitische geloof bekritiseren en beledigen, niet omdat hij het geloof de rug toegekeerd heeft, maar omdat hij in een vrij land leeft.
Overigens gaat het in het hele boek niet over de islam. Heb je het gelezen?