Afgelopen zondag verscheen Angela Merkel in de politieke talkshow van Anne Will. Iedereen die dacht dat ze in de aanloop naar enkele belangrijke deelstaatverkiezingen naar rechts zou schuiven inzake de vluchtelingencrisis, kwam bedrogen uit. We gaan het zo doen, zoals ik het bedacht heb, was de boodschap. Er is geen plan B.

Rückgrat was een veel gebezigd woord op twitter tijdens het interview. Ze heeft een lijn gekozen en daar houdt ze aan vast. Door deelstaatsverkiezingen laat ze zich niet afleiden. Dit tot wanhoop van partijgenoten, die dit keer voor het eerst geconfronteerd worden met een electoraal risico aan de rechterkant in de vorm van de AfD. Of wacht, ze laat zich niet afleiden? Het lijkt er soms op dat ze de deelstaatverkiezingen gebruikt om lastige partijgenoten op hun nummer te zetten.

Neem Baden-Württemberg. Dat heeft een groene premier, Winfried Kretschmann, die met de sociaal-democraten regeert. Het CDU hoopte deze keer onder Guido Wolf terug te kunnen komen. Maar waar Wolf afstand neemt van Merkel, laat Kretschmann niet na de kanselier volop te prijzen voor haar vluchtelingenbeleid. De waardering is wederzijds, al laat Merkel de volgende fotogelegenheid even aan zich voorbijgaan. In de laatste peilingen zijn de Groenen de grootste partij.

Fifty-fifty

In Rheinland-Pfaltz verwoordt Julia Klöckner, vaak genoemd als opvolger van Merkel, de kritiek op de kanselier. Ook Klöckner hoopt namens de CDU de macht terug te grijpen van een rood-groene coalitie. In de jongste peilingen moet het CDU een beetje inleveren, maar valt vooral op dat de kiezers Klöckner niet meer zien zitten. Afstand nemen van Merkel blijkt toch niet zo’n meesterzet. De kanselier zelf doet alsof er niets aan de hand is tussen haar en Klöckner.

De CDU achterban is ongeveer fifty-fifty verdeeld over het vluchtelingenvraagstuk. Een standpunt dat iedereen binnenboord houdt, bestaat dus niet. Opschuiven naar rechts haalt misschien stemmen terug van de AfD, maar verliest ze aan de Groenen. Dan kun je als machtspoliticus het beste een standpunt kiezen en daaraan vasthouden, zodat je in elk geval niet het imago van draaikont krijgt. Wolf, Klöckner en andere dissidenten onder de Duitse christendemocraten hebben nog veel te leren van de cheffin. (sg)