Normaal gesproken krijg ik nogal de kriebels van films zonder plot. Eshtebak (Clash) is een uitzondering. De bekroonde film van Mohamed Diab is geheel gefilmd in een arrestantenbusje dat tijdens de volksopstand tegen president Morsi door Cairo rijdt en steeds voller raakt. Het begint met twee journalisten, daarna volgen betogers van diverse pluimage en tenslotte zelfs twee politieagenten.

Als kijker krijg je weinig mee van wat zich buiten afspeelt. Af en toe een blik door de tralies, dat is het. Daaruit leid je weinig meer af dan dat er chaos heerst. In het busje zelf heerst ook strijd. Alle partijen die buiten met elkaar overhoop liggen zijn er immers vertegenwoordigd. Onder invloed van de dorst, de pijn en het gebrek aan ruimte komen de arrestanten nader tot elkaar, maar het wantrouwen blijft.

Chaos

Als gezegd, een plot is er niet. Het zijn de chaos en het ongewisse verloop die de aandacht van de kijker vasthouden. De dreiging hangt voortdurend in de lucht, niet omdat er een slechterik is die het gemunt heeft op de karakters waarmee je je identificeert, maar omdat je werkelijk niet weet hoe het gaat aflopen. Het onheil hangt steeds in de lucht. Het kan van binnenuit komen, maar ook van buitenaf.

Daarmee is Eshtebak eigenlijk ook geen film over de revolutie in Egypte. Iedere andere volksopstand had volstaan. De karakters zijn bijna universeel. Hun discussies gaan ook niet inhoudelijk in op de politieke situatie. Het gaat over vechten voor je idealen, menselijk angsten, je inleven in de ander. En dat allemaal op een paar vierkante meter met een handvol mensen die weten dat ze door het lot met hun vijanden op één hoop gegooid zijn.