Nieuwbouw Erasmus MC vol hightech installaties

De zevende verdieping van het nieuwe gebouw van het Erasmus Medisch Centrum (EMC) in Rotterdam, dat deze maand in gebruik genomen wordt, is zo’n wirwar aan installaties dat zelfs projectleider casco ir. Marloes Janssen-Treu nog wel eens de weg kwijtraak wanneer ze de bezoekers rondleidt. De eisen aan een ziekenhuis zijn aanzienlijk hoger dan die aan het doorsnee kantoorgebouw, en dat vertaalt zich in een grote diversiteit aan installaties.

Neem de luchtbehandelingsinstallatie. ‘De verdieping hieronder kent 26 operatiekamers’, vertelt Janssen-Treu. ‘De lucht daar moet ‘extra schoon’ zijn. Om besmettingen van buiten te voorkomen moet bovendien op het hele OK-gebied continu overdruk staan.’

Naast de luchtbehandeling zijn er ook de nodige andere installaties die specifiek zijn voor een ziekenhuis. Zo hebben veel behandel- en patiëntenkamers aansluitingen voor medische gassen, zoals perslucht en zuurstof. De leidingen daarvoor moeten steriel zijn en gevalideerd door de apotheker, dus aanleg en iedere reparatie gaan gepaard met een uitgebreid testprogramma. Door het hele gebouw loopt ook een groot buizenpostsysteem om medicijnen te distribueren, maar waarmee ook tijdens een operatie bloed of tumorweefsel naar het laboratorium gestuurd kan worden voor nadere analyse.

Bestralingsbunkers

Het bijzondere van een ziekenhuis bouwen is dat er zo ontzettend veel verschillende eisen aan de diverse ruimtes zijn, legt Janssen-Treu uit: ‘Op de afdeling radiologie moeten de behandelkamers als een kooi van Faraday worden uitgevoerd. De twaalf bestralingsbunkers in het souterrain zijn opgetrokken uit anderhalve meter barietbeton. Zo heeft iedere afdeling wel iets. Het casco is in 2009 gegund, maar sindsdien heeft de tijd niet stilgestaan. Er is nieuwe medische apparatuur met nieuwe eisen. Tot vlak voor de verhuizing krijgen we vragen van gebruikers: we hebben een ander soort aansluiting nodig voor ons apparaat, in een andere hoek van de kamer.’

In de kelder van het gebouw zit een gigantische installatie, het Pharmafilter, die onder andere medicijnresten uit het afvalwater van het ziekenhuis filtert. Het is de eerste keer dat zo’n installatie geïntegreerd is in het gebouw. Voorheen waren het altijd losse faciliteiten.

Een belangrijke complicerende factor tijdens de bouw was dat die plaatsvond op het bestaande terrein van het EMC. De loopbruggen die een verbindingsroute vormden met het aanpalende Sophia Kinderziekenhuis moesten wijken voor de bouw van de toren. Dat resulteerde in nieuwe routes door het gebouw in aanbouw. Janssen-Treu: ‘Die routes hebben we tientallen keren verschoven om de bouw door te laten gaan, terwijl kinderen wel op ieder moment naar de operatiekamers in het EMC gebracht moeten kunnen worden. En dan heb ik het nog niet over de overlast die patiënten ervaren als er onder hun raam geheid wordt.´

´We hebben veel aandacht aan communicatie besteed. Aannemers van nieuwbouwprojecten zijn niet gewend om te bouwen in een omgeving met kwetsbare patiënten. We hadden een rode telefoon om de bouw stil te leggen als het vanuit medisch oogpunt echt te erg werd. Tegelijkertijd hadden we een strakke planning.´

Loopbrug

Uiteraard werd die strakke planning wel eens in de wielen gereden door akkefietjes tijdens de bouw. Een loopbrug was precies passend geplaatst voor de gevel van de nieuwbouw, echter zonder rekening te houden met de ondersteunende staalconstructie, die een ruime meter breder was. Een af te breken vleugel van het hoofdgebouw bleek een knooppunt voor de brandmeldinstallatie te zijn. Een zuurstoftank, die minimaal vijftien meter van een gebouw vandaan moest komen staan, bleek wel op de juiste afstand van de begane grond te komen, maar de verdiepingen daarboven staken een paar meter uit. Dan was het steeds zoeken naar oplossingen in de krappe ruimte.

Na de verhuizing kunnen patiënten en medisch personeel wel genieten van een gebouw met veel daglichttoetreding, de modernste faciliteiten en zelfs een uitgebreide daktuin. De filosofie achter de nieuwbouw is dat naast directe medische zorg ook een aangename, rustige omgeving de genezing van patiënten bevordert. Voor Janssen-Treu wacht een nieuwe logistiek ingewikkelde klus: met zo min mogelijk overlast afbreken van het oude gebouw.

Eerder gepubliceerd in Technisch Weekblad nr 10, 2018