Twee novellen over muterende vrouwen

Bij toeval las ik direct achter elkaar twee novellen waarin vrouwen een gedaanteverandering ondergaan. In Lady into Fox van David Garnett verandert een vrouw plotseling in een vos, terwijl Andrew Kaufmans The tiny wife gaat over een vrouw die begint te krimpen. Er zit bijna een eeuw tussen de publicatie van beide boeken, maar ze laten zich goed vergelijken.

In David Garnetts novelle is de transformatie zelf een gegeven. Het gebeurt direct in het begin van het verhaal, zonder verklaring. Daarna gaat het over de worsteling van haar echtgenoot om van haar te blijven houden, terwijl zij steeds meer haar menselijke trekken verliest. Ze verscheurt haar kleren, verliest haar tafelmanieren, houdt niet meer van lezen, neemt een vogel te grazen en probeert te ontsnappen. Dat laatste lukt uiteindelijk, waarop haar man ook aan het zwerven slaat, nog altijd in de hoop zijn geliefde terug te winnen. In feite begint het verhaal met één absurditeit, waarvan de consequenties vervolgens worden uitgewerkt.

Gekte

Andrew Kaufman gaat anders te werk. De gekte houdt bijna honderd pagina’s aan, vanaf het moment dat een overvaller de vrouw van haar liefste bezit berooft, met als gevolg dat ze gaat krimpen, tot het moment dat hij te grazen wordt genomen door een leeuw die ontsproten is aan de tattoo van een van zijn andere slachtoffers. En dan heb ik het nog niet over de vrouw die in suikergoed veranderde en door haar man werd opgegeten. De krimpende vrouw is zich terdege bewust van haar situatie en rekent uit op welke dag ze geheel verdwenen zal zijn. Anders dan Garnett werkt Kaufman naar een happy end toe waarin de liefde alles overwint.

Beide boeken hebben weliswaar de vrouw in de titel, maar gaan eigenlijk over de echtgenoten en hun ontreddering. Garnetts toon is daarbij vrij afstandelijk, Kaufman zit zijn personages dichter op de huid, met korte, directe zinnen. Allebei met plezier gelezen, al gaat mijn voorkeur uit naar de meer fantasievolle invulling van Kaufman.