Om zijn verkiezingsoverwinning te vieren heeft de Israelische permier Benyamin Netanyahu een eigen plan gelanceerd voor vrede in het Midden-Oosten. Het plan behelst vrijwillige verhuizing van alle Palestijnen naar landen in de regio.

Volgens het plan krijgen alle Palestijnen op de westelijke Jordaanoever en in de Gazastrook een zogeheten ‘vredesmenu’ voorgelegd. Ze kunnen kiezen uit tien landen om naartoe te verhuizen. Israel regelt vervolgens de daadwerkelijke migratie. Wanneer het ontvangende land weigert mee te werken, zullen de Palestijnen er vanuit vliegtuigen gedropt worden. ‘Met parachute uiteraard’, zei Netanyahu bij de presentatie. ‘We zijn tenslotte een humaan land dat de mensenrechten hoog in het vaandel heeft staan.’

Palestijnen die weigeren het vredesmenu in te vullen gaan naar Syrië. In dat land is vanwege de burgeroorlog het aantal inwoners drastisch afgenomen, zodat er veel ruimte is voor migranten. Dit zou met name aanhangers van Hamas moeten aanspreken, omdat die beweging goed bevriend is met Hizbullah, een belangrijke steunpilaar van het Syrische regime. Hamas heeft het plan echter direct afgewezen. Netanyahu: ‘Dat is tekenend voor de verdorvenheid van Hamas. De omstandigheden in Gaza zijn onmenselijk ellendig. Toch blijven ze liever daar dan dat ze een gloedvolle toekomst in Syrië tegemoet gaan.’

Kolonisten op westelijke Jordaanoever vierden de aankondiging van het plan door enkele naburige olijfboomgaarden plat te branden. Het Israelische leger moest eraan te pas komen om protesterende Palestijnen uiteen te drijven. Er vielen vijf doden. Dit was te danken aan terughoudend optreden, aldus een legerwoordvoerder. ‘Het aantal mensen dat de kolonisten hun vreugdevuur misgunde was veel groter dan vijf. Gelukkig zijn onze mensen getraind om onnodig geweld zoveel mogelijk te vermijden.’

Reacties

De Amerikaanse president Donald Trump heeft Netanyahu’s plan uitbundig geprezen. ‘Dit is voor de Palestijnen een zeer genereus aanbod. Ze zijn in één klap verlost van hun grootste frustratie, namelijk dat hun land stukje bij beetje wordt afgepakt. Israel is bereid miljarden te investeren in hun toekomst. Als ze dit ruimhartige bod afwijzen, toont dat definitief aan dat ze niet geïnteresseerd zijn in vrede. In dat geval zijn harde maatregelen gerechtvaardigd. Die hebben ze dan over zichzelf afgeroepen.’

De reacties in Europa varieerden van terughoudend tot terughoudend. Er klinkt met name kritiek op de Syrische component van het plan. ‘De vrije ruimte in Syrië willen we eigenlijk gebruiken om onze eigen ongewenste moslims naartoe terug te sturen’, aldus een hoge ambtenaar in Brussel. ‘Wij zijn uiteraard een groot voorstander van vrede in het Midden-Oosten, zolang we er zelf maar niet noemenswaardig in hoeven te investeren.’

Voormalig CIDI-directeur Esther Voet haalde hard uit naar de Europese aarzelingen. ‘Natuurlijk is legitieme kritiek op de Israelische regering geen antisemitisme’, zegt zij. ‘Maar Netanyahu is zo’n briljante politicus dat kritiek op hem per definitie niet legitiem is. Dus blijft antisemitisme over als enige verklaring voor het gebrek aan enthousiasme. Europa heeft weer eens helemaal niets geleerd van de geschiedenis.’

Voet kreeg bijval van Joël Voordewind, buitenlandwoordvoerder van de Christen Unie: ‘Ieder initiatief om vrede te brengen in deze ingewikkelde regio juichen wij toe. Vrede vinden wij vanuit onze christelijke idealen namelijk ontzettend belangrijk. Het is jammer dat niet iedereen daar hetzelfde over denkt. Dat wijst toch op een betreurenswaardig anti-Israel sentiment. We hebben wel vragen over de praktische uitvoerbaarheid van dit plan. Daarom gaan we minister Kaag verzoeken om Nederlandse parachutetechnologie ter beschikking te stellen.’ (joop)