Tweeënhalf uur duurt ‘The assassination of Jesse James by the coward Robert Ford’. Dat is aan de lange kant voor een film die nauwelijks plot kent en des te meer sfeer. Eigenlijk gebeurt er niet veel meer dan dat James en Ford om elkaar heen draaien in een eindeloze fascinatie die steeds dreigender vormen aanneemt naar mate ze meer aan elkaar gewaagd raken.

Het opbouwen van die sfeer kost tijd en het is absoluut de moeite waard om een volstrekt onromantisch ‘wilde westen’ (de film speelt zich af in het zuiden van de VS, maar de gefilmde landschappen verraden de Canadese Rockies) te ervaren. De cameo van Nick Cave, die de muziek schreef, is ook leuk. Al met al een bijzondere western, doordacht en goed geacteerd, maar wel een hele zit.

Michael Clayton, gespeeld door George Clooney, is een jurist die de lastigste klusjes opknapt bij een groot advocatenbureau. Zo moet hij bijvoorbeeld een collega in het gareel krijgen die de andere kant lijkt te hebben gekozen in de zaak van een groot chemisch bedrijf, U/North.

Clooney bewijst opnieuw een uitstekend acteur te zijn, maar het plot kraakt een beetje onder de veelheid van personages om hem heen: familie, collega’s, gokvrienden, maffiosi die zijn mislukte restaurant gefinancierd hebben. Daardoor blijven veel karakters nogal schetsmatig. Dat is vooral jammer in het geval van Karen Crowder (een glansrol van Tilda Swinton), het hoofd juridische zaken van U/North dat uit pure paniek ongure types inschakeld om de ontspoorde advocaat in het gareel te krijgen.

Na een begin met een hoog adrenalinegehalte – de monoloog waar het verhaal mee aanvangt, hoort tot de meest dwingende die ik in tijden gehoord heb – schakelt de film in tempo terug, om toe te werken naar de climax die aan het begin voorspeld is. Jammer van het overvolle plot, maar Clooney is er weer in geslaagd een uiterst onderhoudende film met een maatschappijkritisch tintje te maken.

Eindelijk weet ik waarom de 29 afleveringen van Twin Peaks bij voorkeur in marathon bekeken dienen te worden. In de loop van de tweede serie zakken het niveau en het tempo dermate in dat je dronken of doodmoe moet zijn om de verleiding te weerstaan de tv uit te zetten.

Vermoedelijk heeft regisseur David Lynch zo weinig scriptaanwijzingen gegeven aan de mindere regiegoden die de latere afleveringen van hem overnamen, dat ze het uit pure wanhoop zijn gaan zoeken in dodelijk trage melodramatische scènes. De humor is losgemaakt uit het grotere verband en geïsoleerd in aparte karakters met eigen scènes. Pas als Lynch zelve in de laatste aflevering nog snel even alle losse eindjes bij elkaar breit, komt het een beetje goed.

In de bioscoop draait ondertussen Zodiac, de nieuwe film van David Fincher (Seven, Fight Club). Opnieuw is het traagheid troef, waardoor het moeilijk is de aandacht erbij te houden. Ook hier is het script vermoedelijk de dader, in de zin dat Fincher te dicht bij het boek heeft willen blijven en zoveel details in het hoofd van de kijker probeert te pompen dat die het spoor bijster raakt.

En dan heb ik ook nog Ocean’s 13 gezien. Hiervan vraag ik me af of er überhaupt een script geweest is. Het verhaal rammelt aan alle kanten, hangt van de onwaarschijnlijkheden en fouten aan elkaar, maar dit alles volgt elkaar in zo’n rap tempo op dat het mij in elk geval niets meer kon schelen. Cult status zit er niet in, maar ik heb me tenminste wel vermaakt.

Even zie je Hannibal Lecter zitten, als Anthony Hopkins zich in zijn rol van Ted Crawford in de film Fracture vooroverbuigt naar de jonge officier van justitie die hem moet zien te veroordelen wegens poging tot moord op zijn vrouw. Hij fluistert, ergens tussen vertrouwelijk en boosaardig in, hem enkele intimiderende woorden toe.

Niemand anders was in het huis, Crawford zet een bekentenis op papier, er is maar één probleem: het gevonden wapen is nooit afgevuurd en Crawford heeft geen kruitsporen op zijn handen. Het duurt even voor de jonge officier, gespeeld door Ryan Gosling, beseft wat een machtige tegenstander hij heeft.

Zo creepy als Silence of the Lambs is Fracture niet, en er zitten net wat teveel overbodige nevenplots in, zoals een love interest voor de jonge held. Maar Anthony Hopkins is op zijn vileinst en doet je twee uur lang op het puntje van de stoel zitten.

In Nederland krijgen we Spaanstalige films meestal onder hun oorspronkelijke titel, of hoogstens de Nederlandse vertaling, niet de Engelse. Maar omdat ‘Pan’s labyrinth’ als zo’n doorslaand succes was in de VS moeten we het nu daarmee doen, niet met het ritmischer ‘El laberinto del fauno’.

De juichende kritieken zijn terecht, heb ik inmiddels mogen vaststellen. Regisseur Guillermo del Toro weet perfect de balans te handhaven tussen de gruwelen van de falangistische jacht op de laatste linkse troepen in het Spanje van 1944, en de fantasieën van een jong meisje dat een sprookjeswereld van elfen, faunen en gruwelijke monsters betreedt.

Kniesoor Jongeneel ergert zich dan weer wel aan de onvolkomenheden in het ‘realistische’ gedeelte van de film. Bijvoorbeeld: als je zonodig het onverdoofd afzetten van een door koudvuur aangestast been wilt laten zien, zet de zaag er dan wel op de juiste plek in, zorg dat de patiënt stevig vastgebonden is en geef hem een houtje tussen zijn tanden, zodat hij zijn tong niet afbijt.

Regisseur Zhang Yimou slaagt er altijd weer in zijn muze Gong Li neer te zetten als een gekwelde vrouw met wie het slecht afloopt. Dus ook in ‘Curse of the golden flowers’, dat sinds deze week in de bioscoop draait. Gong Li speelt een keizerin in het oude China die wraak probeert te nemen op haar even meedogenloze man.

Een plot van niks, natuurlijk, maar wat een prachtige film. De kleuren spetteren van het scherm af, zelfs als het rood bloed in een bed van gele chrysanten is. Indrukwekkender dan de grootschalige gevechten zijn de massascenes in het paleis, met talloze figuranten die in hun overbodige veelheid de grootheidswaan van de keizerlijke entourage versterken.

De kranten spraken van een Shakespeariaans drama, maar ik moest aan een andere film denken: Cleopatra, met Elizabeth Taylor in de hoofdrol.

‘Das Leben der Anderen’, vanaf deze week in de bioscoop, is een van de eerste Duitse films over de donkere kant van de DDR. Hij laat de subtiele verbale martelpraktijken zien van de Stasi, kleine chantages en intimidaties die samen een systematisch terreurweb vormen.

De hoofdrol is voor stasi-officier Wiesler (een sublieme rol van Ulrich Mühe, de Duitse tweelingbroer van Kevin Spacey), die een toneelauteur en diens vriendin moet bespieden om te kijken of hij een misstap begaat. Uit sympathie voor de vriendin doet hij of hij sommige dingen niet opmerkt, en vangt zichzelf zo in een net van steeds grotere leugens die uiteindelijk tot niets anders dan zijn eigen ondergang kunnen leiden.

De film won uiterst terecht een Oscar voor beste buitenlandse film en verdient het door zoveel mogelijk mensen bekeken te worden.

De laatste film die ik dit jaar bij het IFFR zie: Gubra, van de Maleisische regisseuse Yasmin Ahmad. Het is een multiculti-komedie annex melodrama met scherpe randjes.

Twee verhalen spelen door elkaar heen. Het ene is gesitueerd in de upper class van de stad Ipoh: een jonge vrouw verwerkt het verlies van haar geliefde die bij een motorongeluk is omgekomen. Het andere speelt zich af in een arme wijk, waar een moslim geestelijke en zijn vrouw zich ontfermen over twee prostituées, en zelfs een straathond. De verhaallijn is niet zo sterk, maar de personages wel.

Waar westerse ogen een milde film vol mededogen zien, zagen sommige landgenoten van Ahmad een bijtende provocatie. Citaat: “I think they should ban this movie! To those who like such filth , well to each their own, but to me this is pure B.S.!”