Porfolio cultuur: strategie en businessplannen

Het team van Duizel in het Park 2018 (foto:Duizel)

In 2002 was ik een van de oprichters van stichting Rotown Magic, dat literaire activiteiten verzorgt in Rotterdam onder de noemer International Story Station Rotterdam. Als zakelijk leider van de stichting zorg ik dat de zakelijke kant soepel loopt, zodat programmamakers zich op de inhoud kunnen concentreren. Hetzelfde door ik voor Cross Comix.

Opdrachtgevers

Toen ik met Rotown Magic begon had ik elders al de nodige ervaring opgedaan met de businesskant van de cultuur. Dat is uitgegroeid tot een adviespraktijk die kleine instellingen en subsidieverstrekkers adviseert over cultureel ondernemerschap en solide bedrijfsvoering.

Meer weten? Neem contact op.

Bosna Saray

Film

Wie vandaag de dag Belgrado, Sarajevo en Zagreb aandoet, moet constateren dat de zwaarst gehavende van de drie het snelst weer opgeveerd is uit de zoveelste Balkanoorlog. Belgrado is nog altijd een postcommunistische stad, met treurige winkelstraten die slechts aarzelend aan de nieuwe tijd tegemoet komen. Zagreb doet zijn best met mediterrane loungeterrasjes, waar het zeker gezellig is, maar toch een provinciaalse sfeer hangt. Sarajevo daarentegen heeft de oude bazaar hersteld en een levendige hoofdstraat met hippe winkels en terrassen opgebouwd.

De film Grbavica laat de achterkant zien van een nog altijd getraumatiseerde stad. Een moeder probeert voor haar dochter verborgen te houden dat ze niet het kind is van een Bosnische vrijheidsstrijder, maar, door verkrachting, van een Servische chetnik. De verhaallijn is clichématig, de toon is overdreven plechtig en ook het acteerwerk is niet echt sterk, maar de integriteit staat buiten kijf. Eerder een interessante film dus dan een goede.

Toch is het in zekere zin jammer dat Sarajevo juist door zo’n film (die in Berlijn een Gouden Beer won) weer op de kaart gezet wordt. Het schetst het beeld van een stad die vooral bezig is het verleden te verwerken. Misschien is dat ook wel de rol waarin de buitenwacht haar verwacht en dus graag bevestigt. Maar de straten in het hart van Sarajevo bevestigen juist dat de stad de trauma’s rap aan het ontgroeien is.

10 september 200622:59

Pop in Rotterdam

Cultuur, Rotterdam

De Rotterdamse Raad voor Kunst en Cultuur heeft vandaag een rapport uitgebracht over de staat van de Rotterdamse popsector. Daar staat in wat we al wisten: de poppodia kampen met chronisch geldtekort en blijven bovendien inhoudelijk achter bij clubs als Off_Corso. Nighttown is onderuit, Waterfront balanceert op het randje, Baroeg is kopje onder geweest en weer min of meer boven.

Hopelijk komt er nu politieke actie om de hele sector weer wat overeind te helpen, want potentie is er genoeg, constateert ook de RRKC. Alleen is wel een krachtige herstructurering nodig en dat zal niet gratis zijn. Dat wordt de eerste echt grote uitdaging voor Orhan Kaya, de nieuwe GroenLinkse wethouder van cultuur.

PS: Ik ga de komende weken ertussenuit. Voorlopig geen nieuwe posts.

21 juli 200622:59waterfront

De slaap van het monster

Strips

Het is 2026. Nike Hatzfield is de man met het fenomenaalste geheugen ter wereld. Steeds verder terug graaft hij, ten koste van niet aflatende hoofdpijn, tot hij is aangeland bij het moment waarop hij met Leyla en Amir omhoog keek door een gat in het dak van een ziekenhuis in Sarajevo, 1993. De wereld van 2026 wordt gedomineerd door de kunstenaar Optus Warhole, die de artistieke kanten van massamoord verkent. Maar zijn naam geeft al aan dat hij net zo goed de herinnering kan zijn aan het licht dat door het oorlogsgat viel.

In zijn cyclus ‘De slaap van het monster’ verwerkt de Bosnisch-Franse striptekenaar en filmregisseur Enki Bilal de Bosnische oorlog in de vorm van een onnavolgbaar science-fiction verhaal. De speurtocht van Leyla, Amir en Nike naar elkaar, door vele dimensies die hangen tussen werkelijkheid, droom en vervormd geheugen, is de leidraad, ook in het net verschenen derde deel, ‘Afspraak in Parijs’. Enki Bilal is bij vlagen net zo obscuur als James Joyce, maar zuigt niettemin onvermijdelijk aan je belangstellingsorganen.

18 juli 200622:59

United 93

Film

Met dit weer heb je bij Cinerama al gauw een zaaltje voor jezelf alleen. Dus kon ik in alle rust kijken naar United93, over het vierde vliegtuig van 11 september 2001, dat zijn bestemming niet haalde, maar crashte in een veldje in Pennsylvania. Over het lef en de implicaties om dit onderwerp ter hand te nemen, is al genoeg geschreven. Mijn aandacht ging uit naar iets anders, de verhaalstructuur.

Het bijzondere van United 93 is dat je exact weet wat er allemaal gaat gebeuren, en dat het toch vanaf de eerste seconde spannend is en blijft. Bij een normale thriller heb je structuur nodig, meestal in de vorm van een hoofdpersoon rond wie alles samenkomt, om het verhaal te volgen. De vraag of die hoofdpersoon bepaalde dingen wel of niet gaat redden, drijft de spanning op. In zijn meest kale vorm is die techniek te zien in bijvoorbeeld Speed.

United 93 heeft geen hoofdpersoon nodig, want de kijker heeft de structuur toch al in zijn hoofd. De opeenvolging van scenes is chaotisch, net als de werkelijkheid indertijd. Regisseur Paul Greengrass zoekt de spanning niet in het plot, maar in de details. Hij gaat met de camera dicht op de mensen zit en dwingt de kijker spanning op met kleine vragen. Wanneer ziet de verkeersleiding dat vlucht UA93 gekaapt is? Lukt het die ene passagier ongemerkt een telefoontje te plegen? Wanneer staan de kapers op en gaan ze naar de cockpit. Nu niet. Nu niet. Dan toch. Een verteltechnisch hoogstandje.

17 juli 200622:59

Roots en routes

Muziek, Rotterdam

Roots en routes is een internationaal project om muzikaal getalenteerde jongeren met verschillende culturele achtergronden bijeen te brengen en te begeleiden. Dat leidde in Rotterdam het afgelopen seizoen al tot mooie optredens onder auspiciën van het World Music and Dance Centre. Afgelopen week was er een summer school in Waterfront, vanavond afgesloten met een heerlijk optreden. Het zijn van die momenten waarop je weer precies weet waarom je gelooft in een multicultuur.

15 juli 200622:59waterfront

Pop vs Jazz

Muziek

Bobo’s gedijen, zoals bekend, het best in een omgeving van een hapje, een drankje, een niets-aan-de-hand-muziekje en een speech van de burgemeester. De dichtheid ervan was dus hoog, gisteravond bij de opening van North Sea Round Town, het randprogramma van het North Sea Jazz festival. Onbegrijpelijk dat Den Haag dit festival, uit krenterigheid, naar Rotterdam liet vertrekken. Nu hebben we hier voor vier ton subsidie een wereldfestival met internationale uitstraling.

Terwijl de jazz een ware opleving beleeft, heeft de pop het zwaar in Rotterdam. Als voorzitter van Waterfront weet ik dat mijn club aan het eind van het jaar eindelijk in de zwarte cijfers terecht kan komen, maar vooralsnog balanceren we op het randje. En vandaag kwam het nieuws dat het horeca-deel van Nighttown failliet is. Niet echt een lekkere ontwikkeling in een stad met zoveel jongeren.

12 juli 200622:59nighttown, waterfront

Parade

Theater

De Parade is, zoals bekend, een braderie met toegangsprijs om te voorkomen dat het plebs binnenkomt. Geen worsten maar tempura voor Ons Soort Mensen. In de randprogrammering zitten echter vaak prachtige kleine voorstellingen die laveren tussen hilarisch en schrijnend.

Een van de juweeltjes van dit jaar is Visnijd. Twee zussen op een verlaten eiland, die elkaar de schuld geven van hun mislukte levens en hun frustraties botvieren op een jongeman die na een storm aangespoeld is. Af en toe net iets te ver over the top, maar verder een mooi spel met clichés en onverwachte wendingen.

30 juni 200622:59

Duivels

Rotown Magic

Op de leestafel ligt verder de jongste editie van Krakatau, die een tegenhanger is van de in december verschenen religiespecial. Aanleiding is het 666-jarig bestaan van Rotterdam deze maand. Fred Keesen dicht over de duivelse stad:

Jan Gat
kijkt naar de lucht
en geeft
het weerbericht
geen brandbom
te bespeuren

Morgenavond om negen uur presentatie van het nummer in zaal De Unie.

28 juni 200622:59

Sitting Bull @ Bunker Hill

Literatuur

Na een half jaar van vooral veel politieke inspanningen werd het tijd voor iets anders. Dus dan is het leuk als aan het eind van een weekje lappenmand Bunker Hill nr 33 op de mat valt, met weer eens een literair verhaal van mijn hand. Dat was lang geleden. Aan veel meer dan af en toe een essay voor mijn ‘eigen’ Passionate was ik de afgelopen jaren niet meer toegekomen.

‘Sitting Bull’ gaat over David, die laat aankomt in Cheyenne, Wyoming, en dan nog even een hamburger gaat eten. Hij belandt aan een tafeltje met Belle, die ook in vijf minuten kan overbrengen wat er mis is met haar leven. Beetje treurig wel, maar ik vind David en Belle er juist zo sympathiek van worden.

26 juni 200622:59

Imaginary homelands

Literatuur

Eindelijk weer eens tijd gehad voor een fatsoenlijk boek. ‘Imaginary homelands’ is een bundel essays van Salman Rushdie uit de periode 1981-1991, dus grotendeels voordat hij wegens ‘The satanic verses’ een fatwa aan zijn broek kreeg van ayatollah Khomeini. De bundel bevat vooral veel recensies van andermans werk, zowel romans als films, maar ook een aantal nog altijd actuele beschouwingen over racisme en vrijheid van meningsuiting.

Quote: ‘If you are liberal, you say that black people have problems. If you aren’t, you say they are the problem. But the members of the new colony have only one real problem, and that problem is white people. British racism, of course, is not our problem. It’s yours. We simply suffer from the effects of your problem.’

‘Imaginary homelands’ eindigt met een aantal essays over religie. Rushdie legt uit hoe ‘The satanic verses’ staat in een kritische traditie binnen de islam, haalt uit naar de fanatici maar evengoed naar contra-fanatici die de hele moslimgemeenschap in het verdomhoekje proberen te duwen. Een goede herinnering dat de ontwikkelingen in de wereld na 11 september 2001 niet radicaal veranderd zijn, maar slechts geïntensiveerd.

16 juni 200622:59