Voor het eerst in jaren had ik vandaag weer eens een stuk in de Volkskrant, over zelfplagiaat. Hieronder een iets uitgebreidere versie.

Econoom Peter Nijkamp heeft verzuimd om genoeg woordjes te veranderen als hij in een artikel informatie uit eerder werk recyclede. Dat heet zelfplagiaat en daar moet hij nu voor hangen. Collega’s zijn geschokt, de universiteit stelt een onderzoek in, er komt een rapport en daarna gaat men over tot de orde van de dag – terwijl iedereen die erbij betrokken is, had kunnen weten dat er iets niet klopte en bewust zijn ogen ervoor sloot. Nijkamps productiviteit (en die van vele anderen) was menselijkerwijs niet haalbaar.

Als wetenschapsjournalist met academische achtergrond heb ik het relatief makkelijk. Ik hoef niet zelf een inzicht te hebben, niet zelf onderzoek te doen, niet zelf een artikel door het wetenschappelijke publicatieproces te loodsen. Ik hoef alleen maar me in te lezen, een interview te houden met een wetenschapper en op te schrijven wat die zegt. Op deze manier lukt het mij op zijn best twee tot drie fatsoenlijke artikelen per week te publiceren.

Hoe kan het dan dat een wetenschapper, die zoveel meer tijd in informatievergaring zou moeten investeren, meer dan een artikel per week publiceert? Toegegeven, een hoogleraar kan hoger scoren als hij zijn naam aan alle artikelen van zijn medewerkers verbindt, omdat hij een paar opmerkingen geplaatst heeft bij het concept. Maar die praktijk rust vaak meer op de ijdelheid dan op de werkelijke prestatie van de betreffende hoogleraar.

Lees verder Tien artikelen per jaar is genoeg

Zelden zal een technologie zich in zo’n hoog tempo zo impopulair gemaakt hebben bij het grote publiek als het drilboren naar schaliegas. De inkt van het rapport van Witteveen+Bos was nog niet droog of half Nederland had zich al schaliegasvrij verklaard. Als je niet beter wist, zou je haast denken dat ze het erom deden, economieminister Kamp en de ingenieurs van W+B, een volstrekt technocratisch rapport afscheiden als aftrap voor de discussie of Nederland naar schaliegas moet gaan boren. Ze moeten zich op de burelen van Greenpeace en Milieudefensie een kriek gelachen hebben bij zoveel gehannes van de tegenpartij.

Zelf keek ik redelijk agnostisch toe, tot het moment dat de frustratie van voorstanders zich uitte in een ingezonden stuk in de Volkskrant van ‘trendwatcher’ Adjiedj Bakas, die door de krant kennelijk bevoegd geacht werd om iets zinnigs te zeggen over de materie. Alle toename in welvaart is het resultaat van technologische vooruitgang, redeneerde Bakas, dus alle technologische vooruitgang leidt tot toename in welvaart. Boren naar schaliegas is technologische vooruitgang, dus wie daartegen is, is tegen groei van de welvaart. Ik vrees dat er ook nog wel wat ingenieurs te vinden zijn die dit een sluitende redenatie vinden.

Lees verder Het schaliegasdebacle

Interessant rapportje van Ernst & Young Deutschland begin augustus. Managers en beveiligingsdeskundigen van 400 onderzochte Duitse bedrijven zien de Verenigde Staten steeds meer als een koploper op het gebied van industriële spionage. China staat nog altijd bovenaan (28% ziet dit land als een bedreiging), maar de VS volgen vlak daarachter met 26%, dik vier keer zoveel als twee jaar geleden.

Die trend geeft een hint over de dubbelzinnige Duitse reactie op de onthullingen van klokkenluider Edward Snowden over de omvang van de Amerikaanse dataverzamelwoede. De woede was groot, ook al bleken de Duitse inlichtingendiensten innig samen te werken met hun Amerikaanse collega’s van de NSA. In de strijd tegen het terrorisme trekken beide landen graag samen op, maar allicht vermoeden de Duitsers dat het de Amerikanen ook te doen is om de economische bijvangst.

Lees verder NSA en bedrijfsspionage

‘Ah, u komt voor wethouder Sentewaaier’, sprak de portier van het stadhuis van Duitendam met een grijns bij de binnenkomst van ir. Anton Grout van ingenieursbureau Drijver & Van der Graaf. ‘Ik zag vanochtend de krant en ik dacht: dan komt meneer Grout vast vanmiddag langs voor een afspraak met de wethouder.’

Grout knikte. Hij had de krant ook gelezen. Ruim een jaar geleden had de wethouder de eerste spa in de grond gestoken voor de aanleg van een tunnel annex waterberging onder het stadhuis. De verwachte bouwkosten waren toen al met honderd miljoen overstegen en dan had hij nog alle installaties ‘in een nadere begroting ondergebracht’.

Met frisse tegenzin liep hij verder. Sentewaaier stond op, zodra hij Grout opmerkte, griste de krant van zijn bureau en maakte er een gebaar mee ten teken dat de ingenieur aan de grote tafel moest komen zitten.

Lees verder Een mooie tunnel (4)

Een poosje geleden was ik in de gelegenheid een interview te houden met Serge Haroche, winnaar van de Nobelprijs in de Natuurkunde van 2012. Het ging vooral over de ‘fotondoos’, een instrument waarin een individueel foton opgesloten en bestudeerd kan worden, iets wat fundamenteel onmogelijk leek, maar door Haroche in een project van zo’n dertig jaar toch gerealiseerd werd.

In het verlengde van de technisch-wetenschappelijke prestatie kwamen we ook over die dertig jaar te spreken. Al die tijd had Haroche de kern van zijn team bij elkaar weten te houden en de steun gekend van zijn universiteit, ondanks de trage vorderingen en lichte wanhoop die zich soms van de onderzoekers meester maakte of het doel ooit wel bereikt zou worden. In theorie kon het, had Haroche berekend, maar de praktijk was weerbarstig.

Lees verder Geef ons geld en stel geen vragen

Heeft u al een drone? Ik niet. Maar dat zegt niet zoveel, want ik heb ook pas sinds kort een smartphone en die gebruik ik nauwelijks. Ik weet wel hoeveel zo’n vliegende robot kost. Voor 500 euro heb je een aardige Arducopter, een open source multicopter (dat is een helicopter met meer dan één rotor) met de doorsnee van een autoband. Je kunt ook een veelvoud uitgeven, natuurlijk, goed voor urenlang vliegplezier met een stabielere drone die zwaardere spullen kan dragen. Je kunt de Arducopter op afstand besturen, maar er zit ook een automatische piloot bij die vanzelf om obstakels heen naar de bestemming vliegt.

Drones zijn de laatste tijd in het nieuws om twee redenen. Ten eerste door de grootschalige militaire inzet in met name Pakistan en Afghanistan. Het wordt steeds makkelijker om te moorden zonder zelf risico te lopen – de drone is eigenlijk precies het tegenovergestelde van de zelfmoordterrorist. De tweede reden is de toenemende inzet door opsporingsdiensten. Dat geeft privacyvraagtekens.

In beide gevallen kun je er donder op zeggen dat deze ontwikkeling door zal gaan. Militairen zullen meer en meer drones gaan inzetten. Naar mate de technologie toegankelijker en goedkoper wordt, zullen opstandelingen en terroristen hen ook gebruiken. De strijd politie versus privacy is al lang gestreden: een grote meerderheid van de mensen offert graag privacy op om de pakkans van criminelen en hooligans te verhogen.

Lees verder Drones