Columns (voor De Ingenieur)

Seksrobots

1680

Op een druilerige dinsdagochtend in september gaf ik aan de Haagse Hogeschool een gastcollege over ethiek en informatiesystemen. Mijn gehoor bestond uit zowel harde technici als meer toepassingsgerichte studenten. Vooral de eerste groep, zo was ik gewaarschuwd, had de neiging om een product over de schutting te gooien en zich niet meer verantwoordelijk te voelen voor het gebruik ervan. Daar waar deze houding juridische consequenties kon hebben, begrepen ze wel dat ze er rekening mee moesten houden, maar voor morele dimensies hadden ze niet zo’n goede antenne.

Ik besloot ze dus maar eens voor het blok te zetten en legde ze een stevige case voor. Ze werkten bij een bedrijf dat medische simulaties maakte. Huidige generaties medische studenten oefenden op levenloze kunststof dummy’s, maar hun bedrijf was in staat daar leven in te brengen. Denk bijvoorbeeld aan een rubber hart dat dankzij slimme sensoren en actuatoren werkelijk klopt, zodat verschillende hartaandoeningen gediagnosticeerd kunnen worden, alsmede de reactie van de artsen in spe daarop. De ontwerpen kwamen tot stand door eisen van chirurgen in kaart te brengen en diepgaande analyse van medische data. Kortom, ze hadden een mooi, uitdagend beroep.

Lees verder Seksrobots

Lastige lamp

1673

Ik stond op een krukje, met pijn in mijn nek van het omhoog kijken. Stukjes pleister kleefden in het zweet dat langs mijn gezicht gleed. Tussen mijn lippen klemde ik twee schroeven. In mijn linkerhand had ik een schroevendraaier, in de rechter een lamp – en niet zo maar een lamp, maar een designlamp van Hollandse makelij. Acht vrolijke led-lampjes op flexibele staken die uit een rond sierkapje staken waar de transformator in verstopt zat.

De gebruiksaanwijzing toonde een mannetje dat de lamp vlotjes vastschroefde aan het plafond middels de beugel aan de transformator. Toen ik hem uitpakte, had ik al het gevoel dat er iets niet klopte. De gaatjes in de beugel leken verder uit elkaar te staan dan de twee gaten van de contactdoos in het plafond. Dat bleek te kloppen. Het verschil was vijf millimeter – teveel om de beugel aan de contactdoos vast te kunnen maken. Maar de gaatjes stonden dan wel weer zo dicht op elkaar dat ik niet twee gaten in het plafond kon boren en de beugel over de contactdoos heen monteren (boren in een plafond is sowieso een crime).

Lees verder Lastige lamp

Beeld van de Sahara

1665

De avond begon te vallen, zodat de temperatuur weer naar de veertig graden zakte. Buiten joeg Sahara-zand door de onverharde straten van het dorp. Ik zat op een versleten stoel in het koffiehuis, omringd door een stuk of twintig nerveuze Berbers. Er stond een voetbalfinale op het punt van beginnen. Aan het barretje, verweerd door de hitte van vele jaren dienst, bestelde ik een dosis cola en een grote fles water. Twee liter vocht zou ik de komende anderhalf uur wel nodig hebben.

Ik keek om me heen. Alles hier was mat, geschuurd door het alomtegenwoordige zand, van het glas in de ramen tot de tegels op de vloer. De houten stoelen waren ooit gelakt geweest, net als het staal van de kleine vitrine op de bar waarin de eigenaar een paar stukken brood en rollen koekjes bewaarde, voor degenen die iets wilden eten bij hun muntthee, frisdrank of sinaasappelsap. Zelfs de colafles oogde vermoeid. Het leek ondenkbaar dat iemand nog eens een materiaal zou uitvinden dat tegen deze omstandigheden bestand was.

Lees verder Beeld van de Sahara

Verslaafd aan Grepolis

Eerder dit jaar ben ik nog eens een poosje verslaafd geweest aan Grepolis, een massively multiplayer online role playing game (mmorpg), die zich afspeelt in de Griekse oudheid. Het idee is een beetje hetzelfde als het bekende bordspel Kolonisten van Catan. Het ‘bord’ van Grepolis is een virtuele oceaan met talloze eilanden. Iedere speler die zich aanmeldt, krijgt op een eiland een stadje aangewezen, dat voortaan het zijne is.

Lees verder Verslaafd aan Grepolis

Ondankbaarheid jegens ingenieurs

1648

Een van de fijne bijkomstigheden van presentaties bij het Koninklijk Instituut van Ingenieurs in Den Haag is dat er niet beknibbeld is op comfort. Als toehoorder zit je in aangename zetels die je bijna fauteuils zou kunnen noemen naar sprekers te luisteren in een evenwichtig verlichte zaal met een goede akoestiek. Ik was er begin april voor de presentatie van het eerste deel in een nieuwe boekenreeks over ingenieursfilosofie.

Lees verder Ondankbaarheid jegens ingenieurs

Techniekangst op televisie

1614

Tilburg, een zonnige dag in maart. Ik was uitgenodigd door een groep studenten van de Hogeschool Journalistiek voor een televisieprogramma over techniekangst. Het was niet voor het echie, natuurlijk, want ze waren nog aan het leren hoe je een talkshow maakt, maar de studiosetting was realistisch genoeg. Professionele camera’s, microfoon, autocue, regiekamer – alleen de schmink ontbrak, en daar was ik niet rouwig om.

Het programma begon met een terugblik op de millenniumbug van tien jaar geleden. Heel confronterend, want het was zonneklaar dat dit voor de studenten verre historie was, iets dat gebeurde voor zij bewust met nieuws bezig waren. Op zo’n moment kun je je even heel oud voelen. Was het niet een beetje overdreven al die paniek indertijd, gegeven dat er uiteindelijk niks gebeurd was? En had ik persoonlijk nog bugangst gehad?

Lees verder Techniekangst op televisie

Waanzinnige ingenieurs

In april gaat de film Isabelle Avondrood van Luc Besson (Nikita, The Fifth Element, Leon) in première, naar de stripserie van Jacques Tardi. Dat roept bij mij niet alleen nostalgische gevoelens op, maar maakt ook de bèta in me wakker. Geen strip wordt namelijk zo bevolkt door waanzinnige geleerden als Isabelle Avondrood, dat zich afspeelt in Parijs rond de eerste wereldoorlog.

De waanzinnige geleerde, zo mag bekend verondersteld worden, is eigenlijk een waanzinnige ingenieur. Hij is namelijk niet doorgedraaid in zijn behoefte om iets te weten, maar om iets te doen. Victor Frankenstein, het archetype dat talloze navolgers kreeg in de populaire cultuur, zette zijn monster niet in elkaar om meer te weten te komen over het leven. Nee, hij wil het zelf scheppen, in de uiteindelijke hoop de dood te overwinnen. Dan ben je ingenieur.

Lees verder Waanzinnige ingenieurs

Een mooie tunnel

1383

Een druilerige vrijdagochtend. Het stadhuis van de gemeente Duitendam oogt verlaten, na de langdurige zitting van de gemeenteraad in de nacht ervoor. Op een bankje in de brede gang, tegenover het schilderij van gewezen burgemeester Ordeman, zit ir. Anton Grout van ingenieursbureau Drijver & Van der Graaf te wachten tot hij wordt binnengeroepen bij wethouder Sentewaaier. Dan is het zo ver.

‘Goed nieuws, meneer Grout’, zegt Sentewaaier wanneer ze zijn aangeschoven aan een tafel waar ook tien vermoeid ogende ambtenaren van diverse afdelingen aanzitten. ‘De kogel is door de kerk. Ik heb stevig moeten pleiten, maar de gemeenteraad is om vier uur vanochtend akkoord gegaan met een vierbaans tunnel met parkeergarage annex waterberging onder het stadhuis. Mits duurzaam ontworpen. Kunnen jullie dat?’

‘Meneer de wethouder, al wilde de gemeente een hydraulisch opklapbaar stadhuis dat opzij kan schuiven om er een raketlanceerinstallatie onder te verbergen, dan nog zou Drijver & Van der Graaf het kunnen ontwerpen.’

Lees verder Een mooie tunnel

Zoekmachinebelasting

1335

Een paar dagen nadat De Ingenieur bij u op de mat ploft, verschijnt deze column ook op mijn website. Daar kunt u hem gratis en voor niks lezen, en kunt u mij bovendien laten weten wat u ervan vindt. In feite sponsort de redactie van De Ingenieur op deze manier de content op mijn website, want als zij er niet voor betaalde, zou deze column nooit geschreven zijn. De redactie heeft geen probleem met de digitale herpublicatie, omdat het totaal geen bedreiging voor de papieren editie is.

In tegenstelling tot wat iedereen u probeert wijs te maken is internet namelijk helemaal niet de nagel aan de doodskist van papieren kranten en tijdschriften. Er is nog nooit zoveel papier op de markt geslingerd als nu, want dat is stukken goedkoper geworden in het digitale tijdperk. De concurrentieslag tussen papieren bladen onderling is zwaarder dan die tussen papier en internet.

Lees verder Zoekmachinebelasting

Een bezoekje van de speciale politie

1309

Het was al voorbij middernacht toen er op mijn deur geklopt werd. De hoteleigenaar, een oudere Chinese man, verontschuldigde zich dat de politie me wilde spreken. Er stonden vijf mannen in burger om hem heen. Dit was politie van het speciale soort en ze vragen morgen terug te komen was geen optie. Even de deur dichtdoen om me aan te kleden ook niet.

Een paar seconden later stonden ze binnen. Twee hielden me aan de praat, terwijl de andere drie behoedzaam de kamer en mijn spullen doorzochten. Ik moest mijn paspoort laten zien. Wat deed u in Iran? Wat deed u in Pakistan? Wat deed u in Maleisië? Waarom bezoekt u Indonesië? Gelukkig had ik genoeg goede argumenten paraat om mezelf neer te zetten als christelijke toerist in plaats van moslimterrorist. Mijn bezoekers ontspanden en bogen hun vragen moeiteloos om van wantrouwend naar nieuwsgierig. Binnen een uur mocht ik weer gaan slapen.

Lees verder Een bezoekje van de speciale politie