Politiek moet vaker de knoop doorhakken

Artikel GroenLinks Magazine

Na de kerk en de politiek raakt nu de wetenschap haar automatische gezag kwijt, constateert Christian Jongeneel in zijn boek ‘Het zit in een lab en heeft gelijk’. De wetenschapsjournalist, onder andere actief binnen GroenLinks Rotterdam, schetst een beeld van het verleden en de huidige rol van de harde wetenschap in de maatschappij.

‘Ik schrijf al jaren columns voor De Ingenieur en dan ga je bepaalde trends zien. Het rumoer rond de UMTS-masten is een pregnant voorbeeld, waarbij je duidelijk ziet dat wetenschappers niet langer op een voetstuk staan.

Het is toch ook logisch, bij asbest of roken bleek pas later de schadelijkheid. Jazeker, maar de schadelijkheid van asbest en van roken is destijds door wetenschappers zelf aangekaart. Het zijn nu gewone mensen die de UMTS-kwestie op de agenda zetten en het helpt niet als wetenschappers hen tegenspreken. Ik vind het overigens heel legitiem dat mensen zich zorgen maken. Ik richt me eerder op de wetenschappers die vaak nogal arrogant reageren. Zo van: dit zijn de uitkomsten en iedereen die ons nu nog tegenspreekt, nemen we niet serieus. Ik denk dat wetenschappers meer betrokkenheid met de samenleving moeten laten zien. Kom uit dat lab.

Ik heb in dit boek een aantal mechanismen willen laten zien, bijvoorbeeld de rol van normen. In Petten was een paar jaar geleden van alles mis met het naleven van voorschriften. Technici zeiden meteen: de normen zijn hier wel overschreden maar er zijn geen onveilige situaties ontstaan. Dit is misschien wel waar, maar het grote publiek kan dat niet beoordelen. Normen borgen niet zozeer de veiligheid als het vertrouwen van het publiek in de veiligheid.

Een boek voor alle GroenLinksers?

Jazeker, in ieder geval voor alle bestuurders. Door het afkalven van gezag van de wetenschap moet de politiek meer de knoop doorhakken. De politiek beschikt vaak niet over het benodigde beoordelingsvermogen. Neem de OV-chip. Er zitten nauwelijks ingenieurs in de Kamer. Dan gaat het er om: wie vertrouw je? Bij linkse partijen denkt men vaak: het grootste bedrijf dat er bij betrokken is, zal wel liegen. Ik zou willen dat partijgenoten iets nuchterder met bepaalde kwesties omgaan. Over genetisch gemodificeerd voedsel wordt binnen de partij ten onrechte nogal paniekerig gedaan. GroenLinks loopt hier wel erg makkelijk achter de milieubeweging aan.

Eerder verschenen in GroenLinks Magazine, april 2008. Tekst: Karin Broer. Foto: Angelo Goedemond. Dit is een langere versie, die voor het magazine werd ingekort.