Amsterdam, jaren vijftig. Jean-Baptiste Clamence, verteller van La Chute, een novelle van Albert Camus, hangt rond in zeemanskroegen aan de Zeedijk in Amsterdam. De Amsterdamse grachten zijn de cirkels van de hel en dieper dan jet Damrak en de nabije rosse buurt kun je niet zakken, meent Clamence. Kortom, een prima plek om de ondergang tegemoet te gaan.

Maar voor het zover is, vertelt Clamence zijn verhaal aan een toehoorder die verder anoniem blijft. Hij was een beroemde advocaat in Parijs, die menige misdadiger vrij wist te krijgen. Hij zoop, leefde zich uit met de ene vrouw na de andere. Steeds extremer moest het zijn om zijn aandacht vast te houden, maar ook om schuldgevoelens geen kans te geven. De schaduw van de oorlog hangt zwaar over het verhaal, dat ten diepste gaat over de vraag hoe een mens kan leven met het kwaad dat hij anderen heeft aangedaan. Citaat uit mijn Engelse editie:

Lees verder La Chute, Albert Camus in Amsterdam

Na Kamel Daoud wilde ik wel weer eens iets van Camus zelf lezen. Het werd Exile and the Kingdom, een verhalenbundel. En laat ik eerlijk zijn: het viel een beetje tegen. Een van de verhalen speelt zich af in Brazilië en maakt zich schuldig aan exotisme. Het verhaal over de Parijse schilder is clichématig. De vier kortere verhalen die zich in Algerije afspelen zijn meer de moeite waard, misschien wel omdat die setting het dichtst bij Camus zelf ligt (en zijn andere werk).

In het sterkste verhaal, De Gast, worstelt een officier zich met zijn Arabische gevangene door de sneeuw naar een verlaten schooltje. De officier en de leraar kennen elkaar en maken het gezellig, maar de aanwezigheid van de Arabier drukt op hen. Ze weten niet wat ze met hem aanmoeten. Een prachtige allegorie in een desolaat landschap over het lot van Algerije. De Gast vlakt de tekortkomingen van de andere verhalen uit.

In Camus’ de Vreemdeling vermoordt de hoofdpersoon Meursault een naamloze Arabier, die in het verhaal weinig meer is dan een requisiet om het karakter van de dader te schetsen. In de bekroonde roman van Kamel Daoud krijgt de Arabier een naam, Musa, en een broer, Harun, die zijn kant van het verhaal doet.

In de eerste hoofdstukken spreekt de broer de lezer toe als de medeplichtige van Meursault, in de veronderstelling dat die het boek van Camus gelezen heeft en op de een of andere manier gefascineerd is door de onverschillige man. Die stijlfiguur is knap irritant. Gelukkig krijgt na enige tijd Daouds slepende verteltrant de overhand.

Lees verder Kamel Daoud – The Meursault Investigation