De landelijke bijeenkomst over Kunduz vorige week begint langzaam door te sijpelen naar de media. Met dank aan de column van journalist Kustaw Bessems, die noteerde dat Mariko Peters zich stekelige opmerkingen permitteerde over de meer exotische doelen van de missie.

Zoals bekend heeft GroenLinks zichzelf die missie ingerommeld en is ook zelf verantwoordelijk voor het optuigen van een onhaalbare kerstboom aan randvoorwaarden. De afgelopen maanden begon ik een beetje te vrezen dat de fractie zelf geloofde in de volle missie. Het inkijkje bij Mariko stelt me gerust: de fractie bezit voldoende realiteitszin om te weten dat er nogal wat hopeloze aspecten aan de zaak zitten.

Vervelend is wel dat de partij hier de komende jaren nog periodiek mee getreiterd gaat worden. Allicht dat Mariko’s opmerkingen de aanzet kunnen zijn tot een ook publiekelijk wat reëler standpunt. Dat hoeft niet intrekken van de steun te zijn, maar de beleden verwachtingen mogen wel wat omlaag geschroefd worden.

Kijk, dat geeft nou eens een gevoel van invloed: de elektronen van mijn vorige blogje waren nauwelijks droog of de kamerfractie hakte de knoop door: GroenLinks steunt de missie naar Afghanistan. Hoewel ik zelf geen voorstander ben, begrijp ik de afwegingen van de fractie wel.

Nu komt er uiteraard een protestcircus op gang binnen de partij, met een tumultueus congres volgende week zaterdag, dat eigenlijk over de senaatslijst zou moeten gaan. Ik kondig nu alvast aan dat ik, net als bij de eerste Afghanistandiscussie, niet meedoe aan moties die de fractie tot de orde roepen. Het was een moeilijke beslissing, ik ben het er niet mee eens (maar ben ook onvoldoende op de hoogte), maar ze is verdedigbaar binnen het mandaat dat de fractie van de partij gekregen heeft.

Afrekenen komt op zijn vroegst als de missie in Kunduz een totaal ander karakter krijgt dan Jolande Sap en de fractie minus Ineke van Gent voorzien. Dan kun je hen een verkeerd inschattingsvermogen verwijten en dat is een vorm van politiek falen. Nu rollende koppen willen zien is een vorm van arrogantie waar ik niet zoveel mee heb.

Met alle respect, maar het begint er toch een beetje op te lijken dat Jolande Sap zich in haar eerste grote debat als fractievoorzitter in de nesten aan het werken is. Gevangen tussen een onwillige achterban, die niets meer met militaire actie in Afghanistan te maken wil hebben, een een committment om het land niet in de steek te laten, neemt ze haar toevlucht tot het stellen van voorwaarden.

De getrainde politie-agenten mogen niet ingezet worden voor offensieve taken. De regering moet daar een contract voor afsluiten met de Afghanen en vervolgens aan GroenLinks garanderen dat ze sancties zal opleggen aan de Afghanen als die zich er niet aan houden. Jolande wil ook een verzekering dat de F16 ‘zeer terughoudend’ ingezet zullen worden. Dat is vragen om ellende. Want zelfs al krijg je al die garanties, wat is daar dan de werkelijke waarde van? Ik zou zeggen: nakko.

Natuurlijk geloof ik meteen dat Jolande en haar fractie gewetensvol te werk gaan en een mooie middenweg voor ogen hebben waar ze achter kunnen staan. Maar door het lange twijfelen dreigt GroenLinks sowieso de verliezer te worden. Of we gaan uiteindelijk akkoord met garanties van een kabinet dat zelf niet in die garanties gelooft, en betalen de tol als het misloopt (denk aan Paul Rosenmöller en het begin van de oorlog). Of we zijn te langen leste tegen en worden met hoongelach in het kamp van PvdA en SP ontvangen.

Afghanistan is een zure appel waar de fractie snel doorheen moet bijten. Hoe langer er geschoven wordt met precieze bewoordingen van garanties, hoe lastiger het wordt geloofwaardig ja of nee te zeggen. Een explosieve missie kun je niet dichttimmeren met woorden. Aanvaard dat en hak snel de knoop door.

De mogelijke nieuwe Afghanistan-missie is niet populair bij de Nederlandse bevolking. De GroenLinks-fractie in de Tweede Kamer twijfelt nog, ook na de ledenbijeenkomst van gisteravond, waar een meerderheid tegen was. Tijd voor mijn duit in het zakje.

GroenLinks heeft ooit de eerste oorlog in Afghanistan gesteund, met name omdat Farah Karimi in het land geweest was en vond dat de bevolking zo leed onder de taliban, dat geweld gerechtvaardigd was voor een regime change. Dat initiële groen licht had als gevolg dat de partij steun verleende aan een oorlog die steeds intensiever werd, totdat ze niet meer verdedigbaar was en GroenLinks alsnog zijn steun introk. Dat is een belangrijke les: je zegt tegen meer ja dan je denkt.

Lees verder GroenLinks en de Afghaanse twijfels