Kunstmest en gifgas, het leven van Fritz Haber

000b01
De helft van het voedsel dat wereldwijd verbouwd wordt, groeit dankzij een uitvinding van Fritz Haber, kunstmest. Dat van deze wetenschapper niet overal standbeelden staan is te wijten aan zijn tweede belangrijke vondst, het gifgas dat van de Eerste Wereldoorlog een hel maakte.

‘Between genius and genocide’ vat in de titel al de tragedie van Fritz Haber samen, een Duitse patriot die het vaderland boven alles stelde, maar uiteindelijk moest vluchten omdat hij jood was. Geroemd om de kunstmest, verguisd om het gifgas. Rijk geboren, nog rijker geworden, maar gestorven als een balling zonder vaste woon- of verblijfplaats. Biograaf Daniel Charles vindt het een tragedie en draagt er in een zakelijke stijl zorg voor dat dit bij de lezer ook zo overkomt.

Lees verder Kunstmest en gifgas, het leven van Fritz Haber

Menselijk schild

000a40

Mijn korte carrière als menselijk schild begon op een ochtend in een Nepalees stadje genaamd Butwal, toen ik uit pure irritatie besloot naar het politiebureau te gaan om aangifte te doen van diefstal van iets onbenulligs. Ik werd allervriendelijkst ontvangen, al verliep de communicatie wat stroef. Nadat ik uitgelegd had wat er was gebeurd, verzekerde men mij dat actie ondernomen zou worden, maar dat ik wel wat geduld zou moeten hebben.

Ik mocht wachten op een stoel onder een boom voor het politiebureau. Daar was het koeler dan binnen. Een vriendelijke agente met helm en kogelwerend vest kwam mij een kopje thee met heel veel suiker en melk brengen. Ik keek eens om mij heen. Het bureau had veel weg van een bunker. De muren waren van dik beton en verstevigd met zandzakken. De ramen waren klein. Er stond voortdurend iemand op wacht met een wapen dat ik een Nederlandse politieagent nog nooit had zien dragen.

Lees verder Menselijk schild

De promovendifabriek bestaat al

000a39

Het zal menigeen ontgaan zijn, maar vlak voor de zomer had technisch universitair Nederland zowaar een relletje te pakken. De Fontys Hogeschool had namelijk een advertentie gezet waarin ze 31 werknemers wierf met de belofte dat die ook zouden mogen promoveren. Daarvoor zou de hogeschool ze dan bij universiteiten stallen, want promoties begeleiden mag ze zelf niet.

Consternatie alom. De voorzitter van Fontys sprak van een megaorder, universiteiten protesteerden dat ze geen promovendifabriek waren. De Delftse rector liet weten dat de promotie als secundaire arbeidsvoorwaarde slechts is voorbehouden aan universitaire medewerkers. Bovendien zouden de hbo-promovendi twee dagen per week les geven en slechts een schamele drie dagen aan hun dissertatie werken. Schandalig natuurlijk, want zoals bekend mogen aio’s vijf dagen per week promoveren, zonder andere klusjes aan de universiteit.

Lees verder De promovendifabriek bestaat al

Product placement

000a38

Zoals iedere televisiekijkende ingenieur die een beetje deugt, ben ik ontzettend verliefd op Scottie Chapman, de heetste technobabe sinds Kylie Minogue twintig jaar geleden een automontrice speelde in Neighbours. Scottie is chef bouwen van Mythbusters, een programma op Discovery Channel. Scottie last enorme stukken metaal aan elkaar, doet doorgeroeste motoren weer zoemen en repareert moeiteloos alles wat door de rest van de presentatoren kapot gemaakt wordt. Scottie is ook zes jaar ouder dan Kylie, maar dat mag de pret niet drukken.

Lees verder Product placement

De man zonder kalashnikov

000a37

De man zonder kalashnikov stond in de deuropening en keek mij indringend aan. In zijn ogen lag een mengsel van ingehouden woede en opperste verbazing. Hij had een plukkerige baard en droeg kleren waar het stof doorheen gegaan was, een tulband, tuniek en ruimvallende broek. Iets concreter: hij zag er in alle opzichten uit als een opgejaagde taliban, die in zijn wanhoop teruggekeerd was naar de bewoonde wereld en bij zijn eerste stap meteen met verderfelijke westerling gefronteerd werd.

Lees verder De man zonder kalashnikov

Project ‘zwaartekracht’

000a36

Eerder dit jaar, toen de schijn van een ijzige winterwind door de straten van Rotterdam dwarrelde en Rijswijkse snelwegjihadi’s er kortstondig genoegen in schepten om moordende stoeptegels van viaducten los te laten, viel mijn surfende oog op een berichtje dat mijn krant niet halen zou.

In Bunnik, een dorp aan de rand van Heuvelrug, waren drie jongens van vijftien en zestien jaar oud gesnapt toen ze vanaf een voetgangersbrug over de A12 een fiets naar beneden gooiden. Merkwaardig genoeg was mijn eerste reactie: wiens fiets was dat? Daar gaf het bericht helaas geen antwoord op. Verder lezend begreep ik dat de jongens de fiets precies in de berm tussen de snelweg en de parallelweg gemikt hadden. Tsja, dacht de cynicus in mij op dat moment, je hebt dus zes banen snelweg én twee banen parallelweg en nóg slaag je er niet in je projectiel op de bedoelde plek te gooien. Wat een losers.

Lees verder Project ‘zwaartekracht’

De bende van Petten

000a35

Ergens dit jaar moet de bende van Petten voor het gerecht verschijnen. Het gaat om onderzoeker ECN, consultant NRG en isotopenkweker Mallinckrodt. Reactorexploitant Euratom, de hoofdverdachte, geniet diplomatieke onschendbaarheid, dus gaat vrijuit. De boeven hebben milieuvoorschriften niet nageleefd. Rond de Hoge Flux Reactor (HFR) waren allerlei gevaarlijke goedjes ondeugdelijk opgeslagen en van sommige spullen waren wel erg grote voorraden aanwezig. De bende van Petten ontkent de feiten niet.

Niettemin werd algemeen directeur Rob Stol van NRG na het bekend worden van de overtredingen eind vorig jaar in Technisch Weekblad als volgt sprekend opgevoerd: ‘We zijn zeer ongelukkig met de uitspraken van het openbaar ministerie over wantoestanden rondom de HFR. Dat is absoluut onjuist. De veiligheid voor medewerkers en omgeving is nooit in het geding geweest.’

Lees verder De bende van Petten

Ingenieurs zijn sukkels

000a34

Stoppen maar met al die acties om jongeren aan de techniek te krijgen, want het kost klauwen met geld en is verder nergens goed voor. Zo luidt, vrij vertaald, een van de conclusies van het rapport ‘De markt faalt, de overheid draalt’ dat begin december gepresenteerd werd door de Koninklijke Vereniging voor Staathuishoudkunde (KVS), het Kivi van de economen.

Er is namelijk helemaal geen tekort aan hoogopgeleide technici in Nederland, dus als je er meer van produceert, dan daalt de marktwaarde, redeneerden de economen. Anders gezegd: het drukt de salarissen. Als je er zo naar kijkt, zo bedacht ik meteen (omdat ik het al eens eerder bedacht had), bestaat er zelfs een overschot aan technici en is er juist een grote behoefte aan juristen, consultants, managers en andere woordkunstenaars.

Lees verder Ingenieurs zijn sukkels

Onveilig Bluetooth

000a33

De batterij van mijn mobieltje was kassiewijle. Dus ging ik naar de mobieltjeswinkel voor een nieuwe en wat ik al vermoedde werd bewaarheid: een enthousiaste verkoper stelde mij voor de keuze om ofwel veertig euro neer te tellen voor een nieuwe batterij ofwel geheel gratis een nieuwe telefoon mee te nemen, als ik eventjes voor twee jaar bijtekende bij mijn huidige belboer. Ik koos voor het laatste.

‘U kunt kiezen uit alle mobieltjes in die vitrine.’

‘Da’s mooi. Ik wil er eentje waarmee ik kan bellen.’

Lees verder Onveilig Bluetooth

Eindelijk gehackt

000a32

Het was laat in de avond, ik had net een artikel afgerond, checkte nog voor een laatste keer mijn mail en probeerde mijn computer uit te schakelen. Een grijs schermpje sprong naar voren. ‘Er is één gebruiker verbonden met uw computer’, stond er. In een klap was ik weer helemaal wakker, als Neo aan het begin van The Matrix.

Het was zo ver. Op dit moment had ik zitten wachten sinds ik mijn adsl-aansluiting installeerde. Iemand zat van een afstandje onuitgenodigd op mijn computer rond te neuzen. Snel annuleerde ik de afsluitprocedure en gooide alle metertjes open om te kijken wat mijn hacker aan het doen was.

Lees verder Eindelijk gehackt