Olga Ravn: The employees

The employees, a workplace novel of the 22nd century van de Deense Olga Ravn is, zoals de titel al doet vermoeden, science fiction. Het bestaat uit een reeks getuigenissen van mensen en androïden die op de planeet New Discovery objecten hebben gevonden die hun emoties opwekken. Daardoor is hun op productiviteit gerichte gemeenschap ontwricht geraakt.

Zoals alle goede science fiction is deze roman in de eerste plaats een commentaar op de huidige samenleving. Op het materialisme en gebrek aan intimiteit. Maar ook hoe onder druk iedereen terugvalt op zijn eigen groep en begint te fantaseren over het uitroeien van de anderen. De mensen zijn intellectueel meer capabel, maar de humanoïden kunnen hun hele wezen uploaden naar een server en hebben zo het eeuwige leven. Wie heeft het recht het lot van het schip te bepalen?

Olga Ravn is dichter en dat merk je in deze novelle. Je moet goed tussen de regels lezen. De getuigenissen zijn genummerd, maar staan niet op volgorde. De lezer moet als het ware het verhaal bijeen scharrelen in plaats van dat het wordt opgediend. Dit is zo’n boek dat je eerst in een avond uitleest en daarna nog een paar keer erbij pakt om wat willekeurige passages opnieuw te lezen.

Wolf gespot in centrum Utrecht

Op de Neude in de binnenstad van Utrecht is een wolf waargenomen. Burgemeester Sharon Dijksma wil de dialoog met het beest aangaan om hem tot vertrek te bewegen.

“We moeten de filmpjes die nu op sociale media rondgaan nog goed bestuderen, maar als er werkelijk een wolf huist in hartje Utrecht, dan nemen we dat uiteraard serieus”, aldus Dijksma. “Utrecht is een linkse stad, dus wij gaan niet overleggen over de wolf zonder de wolf. We zullen nadrukkelijk een uitnodiging aan het dier verstrekken om aan de wolventafel aan te schuiven. Het doel is wel dat het dier terugkeert naar het oord van herkomst.”

Lees verder Wolf gespot in centrum Utrecht

John Boyne komt naar Rotterdam

Guiding Voices haalt de Ierse auteur John Boyne, bekend van zijn verfilmde bestseller The boy in the striped pyjamas, op maandag 7 november naar Rotterdam (20 uur in Arminius). Aanleiding is zijn nieuwe roman All the broken places, dat een vervolg is op die bestseller. Ik las beide boeken ter voorbereiding van het gesprek, dat gevoerd zal worden door Ernest van der Kwast.

De bestseller vertelt het ongeloofwaardige en om die reden zwaar bekritiseerde verhaal van de vriendschap tussen een Joods jongetje in Auschwitz en het zoontje van de kampcommandant. De roman kiest het perspectief van de negenjarige Bruno voor wie het verblijf in een villa bij Auschwitz vooral een hinderlijke scheiding van zijn vriendjes in Berlijn betekent. Het schokkendste is misschien wel hoe normaal Bruno’s leven eigenlijk is onder de gruwelijke omstandigheden.

Lees verder John Boyne komt naar Rotterdam

Erich Hackl: Entwurf einier Liebe auf den ersten Blick

Karl is een Oostenrijkse vrijwilliger in de Spaanse burgeroorlog. In en hospitaal in Valencia slaat de vonk over tussen hem en verpleegster Herminia. Binnen de kortste keren zijn ze getrouwd. Binnen de kortste keren ook worden ze gescheiden door het lot. Na de overwinning van Franco worden de buitenlandse vrijwilligers geëvacueerd, maar in Oostenrijk is Karl ook niet meer echt welkom.

Entwurf einier Liebe auf den ersten Blick van Erich Hackl is een ongewoon liefdesverhaal. Hoe Karl en Herminia voor elkaar vallen, blijf onduidelijk. Het verhaal gaat over Herminia’s jarenlange pogingen om onder de chaotische omstandigheden van de oorlog haar man terug te vinden en in de armen te sluiten.

Hoe dat verloopt, ga ik uiteraard niet weggeven. Ik vond het een mooie novelle, die de sentimentaliteit schuwt en toch ontroert. In 26 episodes van gemiddeld drie bladzijden slaagt Erich Hackl erin zijn personage tot leven te laten komen én bijna een heel leven te volgen. Dat lukt je alleen als je heel doeltreffend met taal kunt omgaan.

Qatar compenseert WK-doden

Qatar heeft een overeenkomst gesloten met de Congolese rebellenbeweging M23 om een aantal dorpen niet uit te moorden en zo de levens van 6.500 mensen te sparen. Op deze manier wil het land compenseren voor het aantal doden rond de WK-werkzaamheden.

“We hebben deze methode afgekeken van de CO2-compensatie”, erkende de emir van het land bij de bekendmaking. “Daarmee kun je zoveel vliegkilometers maken als je wilt, zo lang je maar een boom plant op plekken die eerder platgewalst zijn. Als dat kan met fossiele brandstoffen, waarom dan niet met arbeiders? Zo kun je die ook lekker blijven opstoken zonder je schuldig te hoeven voelen.”

Lees verder Qatar compenseert WK-doden

Michael Chabon: Telegraph Avenue

Michael Chabon is een van de auteurs wiens werk ik door de jaren heen compleet ga lezen. Niet alles tegelijk, maar eens in de zoveel tijd. Deze zomer las ik Telegraph Avenue, ruim 600 pagina’s over een platenzaak aan de gelijknamige staat in Oakland, Californië.

Hoofdpersoon Archy Stallings krijg in korte tijd het nodige voor de kiezen. Zijn vrouw is zwanger van hun eerste kind. Maar wacht, er komt ineens ook nog een ander kind aanwaaien uit een oude affaire. Archy’s vader, een aan lager wal geraakte kungfu-filmheld, duikt ineens weer op. Er dreigt een gigantische platenzaak te komen die Archy’s geliefde Brokeland Records uit de markt zal duwen. Zijn vrouw is zijn affaire met een Ethiopische restauranthoudster op het spoor.

En dan noem ik nog maar een deel op van de verwikkelingen die Telegraph Avenue maakt tot een soap op hoog niveau. Telegraph Avenue ontbeert de inhoudelijke diepgang die Chabon toonde in zijn meesterwerk The amazing adventures of Kavalier en Clay. Maar het vertelplezier spat er weer vanaf en Chabon is een meester in het doseren van zijn plot. Kortom, weer met ontzettend veel genoegen gelezen.

Kunstenaar lijmt zich vast aan Nachtwacht

Performancekunstenaar Bram Ulavic heeft zich vanochtend in het Rijksmuseum met zijn oor vastgelijmd aan de Nachtwacht. Hij wilde daarmee naar eigen zeggen op geen enkele manier een statement maken over wat dan ook.

Ulavic erkent dat hij zich liet inspireren door klimaatactivisten die zich de afgelopen dagen vastlijmden in musea. “Door dit stukje realiteit los te weken uit de werkelijkheid wordt het als vanzelf een kunstwerk dat niet zozeer iets zegt over die werkelijkheid als wel over de daad van het isoleren. Mijn actie is in de fysieke dimensie gelijk aan die van de activisten, maar omdat het geen enkel doel dient, heeft het meer artistieke betekenis. Het is kunst om de kunst. Daarom zijn de rechten op mijn performance onmiddellijk door het museum aangekocht.”

Lees verder Kunstenaar lijmt zich vast aan Nachtwacht

Robert Seethaler: Der letzte Satz

De oude Gustav Mahler zit in zijn eentje op het dek van een boot die op weg is van New York terug naar Europa. Hij weet dat het zijn laatste grote reis is en kijkt terug op zijn leven. Dat is het concept van Der letzte Satz van de Oostenrijkse succesauteur Robert Seethaler. Behalve dat hij mijmert heeft Mahler ook nog af en toe een korte conversatie met de scheepsjongen die over zijn welzijn moet waken.

Robert Seethaler heeft ongetwijfeld de nodige biografieën van Mahler gelezen, heeft zich in zijn karakter ingeleefd, enzovoort. Hij is ook bepaald geen slechte schrijver. Maar die hele Gustav Mahler boeide mij volstrekt niet. En zo belandde ik behoorlijk onverschillig op de laatste pagina van deze novelle, alvast uitkijkend naar het volgende boek.

Jezus wordt Jinping in Chinese bijbel

In Chinese edities van de bijbel heet Jezus voortaan Jinping. Christenen moeten vanaf nu bidden tot een naamgenoot van Xi Jinping, die afgelopen weekend voor de derde keer gekroond werd tot partijleider van de Chinese communistische partij.

Bijbelapps, die sinds enige tijd verboden zijn in China, mogen in de appstore van Apple en Google terugkeren mits zij stukje code eraan hangen dat automatische iedere referentie aan Jezus vervangt door diens nieuwe naam. Dit past in het al langer ingezette beleid om het christelijke geloof te verchinezen. De Amerikaanse multinationals hebben al ingestemd met de volgens hen “alleszins redelijke” eisen van de Chinese regering.

Lees verder Jezus wordt Jinping in Chinese bijbel

Halsema weigert dragen hoofddoek

Femke Halsema zal de eerstvolgende Amsterdamse gemeenteraad niet voorzitten met een hoofddoek om. Het kledingstuk was haar toegestuurd door Amsterdamse moskeeën, die haar zo wilden vragen solidariteit te tonen met gediscrimineerde moslima’s.

Recent onderzoek wijst uit dat vrouwen met een hoofddoek twee keer zo vaak worden afgewezen bij een sollicitatie. Om aandacht te vragen voor deze achterstelling stuurden de moskeeën een groen-rode hijab naar de burgemeester, compleet met instructies hoe die om te knopen. Zij laat echter weten de hoofddoek niet te zullen dragen.

Lees verder Halsema weigert dragen hoofddoek