Openheid niet in belang geschiedschrijving

732

Soms word ik een beetje moe van de scoringsdrift van mijn eigen partij. Vandaag is zo’n moment. Natuurlijk ben ook ik stiknieuwsgierig wat prins Benno nog meer allemaal blijkt te hebben uitgevreten met vliegtuigbouwer Northrop. Maar vragen om volledige openheid, zoals de kamerfractie van GroenLinks vandaag doet, is niet in het belang van de geschiedschrijving.

In Nederlandse archieven liggen talloze stukken waarvan de schenker bepaald heeft dat ze X jaren geheim moeten blijven. Soms mag een wetenschapper een discrete blik in de stukken werpen, om een tipje van de sluier op te lichten. Als bij politiek gevoelige stukken de discrete blik onmiddellijk gevolgd wordt door een roep om volledige openheid, zet dat een complete praktijk op de helling.

Ten eerste bestaat het gevaar dat historici geen voortijdige toegang meer tot stukken krijgen. Ten tweede – en dat is erger – bestaat het gevaar dat schenkers van stukken niet meer vertrouwen in de discretie van de archivaris en voor de zekerheid besluiten om gevoelige stukken te vernietigen.

Joop de Uyl stopte de Northrop-bijlage in een diepe la, ongetwijfeld in het vertrouwen dat nabestaanden er discreet mee om zouden gaan. Respect voor dat vertrouwen is het grootste belang van de geschiedschrijving.