Een paar dagen nadat De Ingenieur bij u op de mat ploft, verschijnt deze column ook op mijn website. Daar kunt u hem gratis en voor niks lezen, en kunt u mij bovendien laten weten wat u ervan vindt. In feite sponsort de redactie van De Ingenieur op deze manier de content op mijn website, want als zij er niet voor betaalde, zou deze column nooit geschreven zijn. De redactie heeft geen probleem met de digitale herpublicatie, omdat het totaal geen bedreiging voor de papieren editie is.
In tegenstelling tot wat iedereen u probeert wijs te maken is internet namelijk helemaal niet de nagel aan de doodskist van papieren kranten en tijdschriften. Er is nog nooit zoveel papier op de markt geslingerd als nu, want dat is stukken goedkoper geworden in het digitale tijdperk. De concurrentieslag tussen papieren bladen onderling is zwaarder dan die tussen papier en internet.
Een paar dagen nadat De Ingenieur bij u op de mat ploft, verschijnt deze column ook op mijn website. Daar kunt u hem gratis en voor niks lezen, en kunt u mij bovendien laten weten wat u ervan vindt. In feite sponsort de redactie van De Ingenieur op deze manier de content op mijn website, want als zij er niet voor betaalde, zou deze column nooit geschreven zijn. De redactie heeft geen probleem met de digitale herpublicatie, omdat het totaal geen bedreiging voor de papieren editie is.
In tegenstelling tot wat iedereen u probeert wijs te maken is internet namelijk helemaal niet de nagel aan de doodskist van papieren kranten en tijdschriften. Er is nog nooit zoveel papier op de markt geslingerd als nu, want dat is stukken goedkoper geworden in het digitale tijdperk. De concurrentieslag tussen papieren bladen onderling is zwaarder dan die tussen papier en internet.
Van een slim huwelijk tussen blad en website kunnen beide profiteren. Het computertijdschrift Computable, bijvoorbeeld, publiceert al zijn artikelen eerst online. Het papieren tijdschrift is een ‘best of’ van wat op internet stond, aangevuld met de zinnigste commentaren van lezers. De kwaliteit van het op papier gebodene is daardoor hoger dan vroeger. Mensen blijven dat blad ook lezen, omdat papier een superieur medium is vergeleken met het beeldscherm.
Toch bestaat er een instinctief wantrouwen van content makers tegen de ‘freeloaders’ op internet, mensen die profiteren van gratis informatie waar anderen voor betaald hebben. Het is een primair rechtvaardigheidsgevoel: ik heb iets gemaakt en daar wil ik iets voor terug. Krantenmagnaat Rupert Murdoch is daarom van plan zijn internetkranten allemaal achter een betaald wachtwoord te stoppen. Dat gaat hem een duikeling in lezers en dus advertentie-inkomsten opleveren, want internetgebruikers zijn nu eenmaal gewend aan gratis nieuws.
Murdoch zou er ook voor kunnen kiezen zijn content helemaal van internet af te halen. Als freeloaders werkelijk schadelijk zijn, zou zo’n actie een positief effect moeten hebben op de winst van zijn bedrijf. Zo ver gaat het niet komen, vermoed ik. Mensen die gewend zijn gratis informatie te krijgen, worden geen betalers als je ze afsluit. Ik check dagelijks vijf krantensites, maar als ik ervoor moest betalen, zou ik met dat gedrag stoppen in plaats van vijf abonnementen nemen.
Een andere, veel interessantere gedachte van Murdoch is dan ook het aanpakken van de grootste freeloader van allemaal, Google. Een zoekmachine is een fijne service voor alle internetgebruikers, maar Google is zo rijk geworden met het plaatsen van advertenties bij andermans content dat Murdoch zich is gaan afvragen of hij geen recht heeft op een deel van die koek. Krantensites komen altijd hoog uit Google, omdat journalistieke informatie een extra betrouwbaarheidsstempel heeft. Zij dragen dus meer dan gemiddeld bij aan het succes van Google.
Daarom, redeneert Murdoch, zijn de resultaten van een zoekmachine minder waard als ze gegarandeerd geen resultaten opleveren uit zijn sites. Hij wil dat Google betaalt voor het recht ze te indexeren. Google weigert uiteraard, maar naar verluidt onderhandelt Murdoch inmiddels met Microsoft over een exclusiviteitscontract: resultaten van The Times en Fox TV alleen als je zoekt met Microsofts Bing.
Zelf verwacht ik niet op korte termijn met Bill Gates om tafel te zitten om het over de indexering van mijn columns te hebben, maar allicht zou minister Ronald Plasterk zich eens achter de oren kunnen krabben. Hij heeft allerlei plannen om de journalistiek in Nederland te steunen. Daar profiteren niet alleen de mediabedrijven van, maar ook de zoekmachines die op internet de belangrijkste bemiddelaar zijn tussen mediaproducent en consument. Zij verdienen daar een advertentieboterham mee die de inspanning van de dienstverlening verre te boven gaat.
Daarom is het – nog altijd Murdochs redenering volgend – niet onlogisch als naast de mediabedrijven ook zoekmachines meebetalen aan het overeind houden van de journalistiek. De vraag is hoe je dit doorberekent. Aparte deals à la Murdoch zijn alleen weggelegd voor de grote spelers. Een zoekmachinebelasting, vergelijkbaar met de taks die op cassettebandjes zit, gaat allicht wat ver. Maar er moet toch wat te doen zijn aan het verschijnsel dat een beperkt aantal spelers op internet handenvol geld verdient aan informatie die anderen gratis aanleveren. Een fijne klus voor Neelie Kroes in haar nieuwe hoedanigheid als eurocommissaris voor telecom. Als u daar ideeën bij hebt, mag u ze op mijn website achterlaten. Dan geef ik ze door. Gratis.
