Onvoorstelbaar hoe stilistisch bij de tijd Leve Joop Massaker van Cornelis Bastiaan Vaandrager ruim vijftig jaar na dato nog altijd is. Het debuut van Vaandrager, onlangs in herdruk verschenen, blinkt uit in kraakheldere, korte zinnen. Waar het debuut van, pak ‘m beet, Gerard Reve inmiddels oubollig overkomt, zou Joop Massaker vandaag geschreven kunnen zijn.

De novelle bestaat uit drie min of meer losse scènes over de vriendschappen van de twaalfjarige Cornelis Bastiaan in het Rotterdam van de jaren vijftig. Frans Verstruik is een verzamelaar, zoals Cornelis, een jongetje met de belangstelling van jongetjes. Joop Massaker heeft een mes en weet (of lijkt te weten) wat er interessant is aan meisjes. De verwijdering van Frans en de bewondering voor Joop markeert voor Cornelis de eerste stap in de richting van de puberteit.

Vaandrager zet die ontwikkeling subtiel neer. Niet door verbloemend woordverbruik, integendeel – de directe stijl leidde in 1960 tot de nodige heisa. De subtiliteit zit erin dat Vaandrager kleine gebeurtenissen beschrijft, schijnbaar zonder plot, maar toch een levendig portret schetst van een aarzelende prepuber. Vanwege de setting is het verhaal meer gedateerd dan de stijl, maar het blijft een fraaie, bijna aandoenlijke novelle.