Oudheidkunde in de media is doorgaans een bombardement van leuke weetjes, liefst met de toevoeging ‘baanbrekend nieuw inzicht’. Soms is zelfs het weetje onwaar: vooral als het een Bijbeltekst zou bevestigen of ontkrachten is waakzaamheid geboden. De echte doorbraken vinden doorgaans in stilte plaats door nauwkeurige analyse van een heleboel data. De jaarringen van heel veel stukken hout tellen, bijvoorbeeld, of je door duizenden kleitabletten heen worstelen.

Oudheidkunde is een wetenschap van Jona Lendering is in de kern een overzicht van het wetenschappelijke arsenaal dat oudheidkundigen tegenwoordig tot hun beschikking hebben: dateringsmethoden, taalkundige inzichten, luchtfoto’s en radar, dna-analyse, patroonherkenning met kunstmatige intelligentie en meer. Helaas raken veel wetenschappers dat overzicht kwijt, waardoor het bijvoorbeeld kan gebeuren dat taalkundigen vrolijk publiceren over papyri zonder in de gaten te hebben dat het om vervalsingen gaat, want dat is een onderwerp waar andere collega’s zich mee bezig houden.

Versplintering

De versplintering van de oudheidkunde ergert Lendering. Meer interdisciplinariteit zou de kwaliteit van het vakgebied ten goede komen. Er bestaat een neiging het belang van het eigen deelgebied op te blazen, om financiering zeker te stellen. Ook de media zijn te gemakzuchtig, vindt Lendering. Hij sluit zijn boek af met een pleidooi voor een archeologiemuseum waarin alle aspecten van het vak aan bod komen, inclusief een vraagbaak voor journalisten die wél nauwkeurig willen berichten.

Voor de buitenstaander is dat betoog over de interne organisatie van de oudheidkundige wetenschap allicht minder boeiend. Die heeft aan dit boek vooral een degelijke introductie in de moderne methoden van bewijsvoering in een vakgebied dat zich nog altijd in een brede publieke belangstelling mag verheugen.