Als Frances McDormand niet de hoofdrol gespeeld had in Nomadland, een semi-documentaire over Amerikanen die met campers van baantje naar baantje trekken, dan zou het thema me waarschijnlijk niet aangetrokken hebben. En dan had ik wat gemist, want het is een hele lieve film in de sfeer van Nebraska en Straight Story, behalve dan dat een groot deel van de karakters zichzelf speelt. Dan had ik nooit kennis gemaakt met bijvoorbeeld de fantastische Linda May en Swankie.

Goede keus dus van regisseur Chloé Zhao om McDormand in te schakelen. De actrice past moeiteloos in het wereldje en zorgt voor iets van een rode draad in een plotloze film die niettemin geen moment verveelt. Er gebeurt weinig, maar je leert wel steeds nieuwe, aardige sappelaars kennen door de ogen van McDormand, die met Nomadland haar derde Oscar voor beste actrice binnensleepte. Nomadland is zo’n film die je niet kunt navertellen, maar waarvan je jaren later nog een warm gevoel krijgt als je eraan terugdenkt.

Er hangt een blauwzwarte sluier over Dark Waters, de film over het Teflon-schandaal van DuPont. Ook de camera doet mee aan het creëren van een zwaarmoedige sfeer, terwijl advocaat Rob Bilott het opneemt tegen de chemiereus, aanvankelijk op verzoek van een boer met vergiftigd vee, maar uiteindelijk strijdend aan de zijde van duizenden mensen die teveel kankerverwekkende stoffen hebben binnengekregen.

In een Hollywoodfilm zou de advocaat ook nog eens ontslagen worden en zijn vrouw zien weglopen om de heroïek aan te zetten, maar regisseur Todd Haynes wil niet te ver van de waarheid afdrijven. Anderzijds kiest hij ervoor alle vrolijkheid weg te laten. Zelfs de gezinsscènes, met her en der een schaars grapje, zijn bleek. Dat Bilott gaandeweg meerdere prijzen won voor zijn inzet krijgen we niet te zien.

De documentaire stijl zit Dark Waters in de weg. Zonder de wetenschap dat het verhaal echt gebeurd is, zou het een vrij vlakke film zijn met hoofdpersonen die maar niet gaan leven. Verontwaardiging over de gebeurtenissen maakt dat je alsnog twee uur geboeid zit te kijken. Van de affaire werd twee jaar geleden overigens ook een veelgeprezen documentaire gemaakt, The Devil we Know. Die heb ik niet gezien, maar ik kan me voorstellen dat het een belemmering voor Haynes was om zich teveel vrijheden te veroorloven.

Bilott zelf strijd nog altijd door. Hij heeft voor 3500 slachtoffers rondom de fabriek in West-Virginia 671 miljoen dollar schadevergoeding van DuPont geregeld, maar is nu bezig namens Teflon-slachtoffers in de rest van de Verenigde Staten. De Nederlandse Teflonfabriek in Dordrecht sproeide in het verleden kilo’s van het spul over de stad uit. Niets aan de hand, zei DuPont indertijd. Nederlands onderzoek loopt nog. Iets zegt me dat de laatste film over dit onderwerp nog niet gemaakt is.

Wanneer je een film maakt over een notoir gewetenloos media-imperium als Fox News moet je natuurlijk op je tellen passen. Voor je het weet heb je een haatcampagne en/of rechtszaak aan je broek hangen. Dus ik kan me voorstellen dat de scenaristen van Bombshell zo dicht mogelijk bij de waarheid zijn gebleven. Het resultaat is in elk geval een nogal brave film over een brisante kwestie, het structureel seksueel intimederen van vrouwen door de mannen aan de top van Fox News.

Charlize Theron en Nicole Kidman spelen de twee vrouwen die zaak aanhangig maakten, beiden gestaalde blondines zonder gezichtsexpressie van het type waarin Fox grossiert. Hun spel is noodzakelijk minimaal. Het gevolg daarvan is dat Margot Robbie mag excelleren als Kayla Pospisil, een fictief karakter waar de scenaristen zich dus meer vrijheden mee konden veroorloven. Robbie is het ambitieuze jonkie dat gaandeweg leert welke mores er bij de zender heersen. Ongemak en verbijstering zijn van haar gezicht af te lezen.

Al met al is Bombshell geen slechte film, maar ontbeert hij de spanningsboog die andere klokkenluiderfilms vaak wel hebben. Het zijn de actrices, en dan met name Robbie, die de zaak overeind houden.

Twee jonge vrouwen reizen af naar een afgelegen dorp op Java, waar ze in een verlaten huis naast een begraafplaats trekken. Ik zal verder geen spoilers weggeven, maar ook in een Indonesische horrorfilm is dat een aanwijzing dat er wel eens vervelende dingen zouden kunnen gaan gebeuren. Impetigore is een glad geproduceerde (met dank vermoedelijk aan de Koreanen van CJ Entertainment) genrefilm waarin hoofdrolspeelster Tara Basro lekker los mag gaan.

Horror is niet mijn ding, maar ik ga nu eenmaal alle Indonesische films zien, als het even kan. Wat mij het meest opviel is dat de oude Javaanse cultuur als iets exotische gepresenteerd wordt, iets uit vervlogen tijden. De twee vrouwen spreken onderling Indonesisch. Javaans verstaan ze niet. Wayang-poppenspeler is een oud ambacht. Misschien is dat gedaan voor het effect en voor de Aziatische markt. Meestal is het bovennatuurlijke een normaal aspect van het leven, ook in het moderne Indonesië.

Enfin, ik heb me vermaakt, maar niet meer dan dat. Voorlopig blijf Marlina the Murderer (2018) verreweg de beste Indonesisch film die ik gezien heb.

Rey, de verbeten jedi in opleiding die in de jongste Star Wars trilogie werd geïntroduceerd, is in de afsluitende aflevering, the Rise of Skywalker, een stoere Disneyprinses geworden, die haar mannetje staat maar ook bij gelegenheid traantjes perst. Gelukkig zingt ze niet in deze film, die de afsluiting is van de originele negendelige serie die George Lucas in 1977 begon.

Wat me ook opviel is dat Finn, de zwarte ex-stromtrooper die een oogje op Rey heeft, in de persoon van Jannah een eveneens zwarte partner krijgt die zich in een volgende film tot love interest kan ontwikkelen. Daarmee omzeilt Disney, dat de rechten op Star Wars in handen heeft, de potentiële controverse van een interraciale liefdesrelatie. Het andere menselijke lid van Reys crew, Poe, vormt een setje met Zorri Bliss, die zich kleedt alsof ze uit een Marvel-film is weggelopen (een ander Disney-bedrijf). Ik ben benieuwd wat daarvan de bedoeling is.

Ondanks alle elementen die eerder een commercieel dan cinematografisch doel lijken te dienen is Rise of Skywalker een prima-actiefilm. Het buitelt, draait en schiet als een dolle, met rustige scenes tussendoor om op adem te komen. Het plot is coherent, zij het opnieuw zonder enige verrassing. De decors en effecten zijn dik in orde. En de film sluit af met een mooie verwijzing naar die eerste film uit 1977, zodat de sage van de Luke Skywalker nu echt is afgerond. De vraag is wel hoe lang de Star Wars formule in Disney-handen houdbaar blijft.

Helemaal onderin een naamloze Koreaanse stad woont de familie Kim. Door een gelukkig toeval krijgt zoon Ki-woo een voet tussen de deur als bijlesleraar bij de familie Park, die helemaal bovenin woont, in een prachtige villa. Onmiddellijk begint hij te manipuleren om het bestaande personeel eruit te werken ten faveure van zijn andere gezinsleden. Dat is de premisse van Parasite, dat een Gouden Palm won in Cannes.

De film begint als een komedie, af en toe overgaand in slapstick. Tot zich een kanteling in het plot voltrekt en de onvermijdelijke neergang inzet. Het mondt uit in een gewelddadig einde dat ik niet erg bevredigend vond omdat het niet past in de karakters zoals die tot dan toe zijn neergezet. Met name de vader komt er bekaaid vanaf om het plot rond te krijgen.

Er is al het nodige geschreven over de klassenstrijd die de film laat zien. Het contrast tussen de kelder van de familie Kim en en de villa van de Parks is wrang. Wat bovenin de stad als een fijne regenbui voor de tuin wordt gezien, leidt onderin tot een dramatische overstroming. Wat mij opviel is dat de strijd vooral gaat tussen de arbeidersklasse onderling, om de gunst van de elite (die het niet eens kwaad bedoelt, maar zich simpelweg niet realiseert wat er aan de hand is).

Lees verder Parasite, een wrange prachtfilm

Vergeet het hele superheldenuniversum waarin Joker ontstond. Vergeet ook de vertolking van Heath Ledger. De man die Joaquin Phoenix neerzet in Joker heeft daar allemaal niks mee te maken. Dit is een film over een kwetsbare man die in zijn pijn en verwarring naar geweld grijpt om zichzelf te verdedigen. Misschien een beetje overdreven om die pestkoppen zo bloederig af te maken, denk je als kijker, maar ze hadden het er wel naar gemaakt.

Iedereen ziet dat Arthur een makkelijk doelwit is. De straatschoffies die zijn reclamebord afpakken en hem in elkaar slaan. De collega’s van de clowncentrale. De drie dronken bankiers in de metrowagon. Het publiek in de comedyclub. De televisiekomiek die een slachtoffer zoekt voor zijn show. Arthur ondergaat het, blijft altijd optimistisch. Dat zou best wel eens met zijn medicijnen te maken kunnen hebben, die worden wegbezuinigd door de gemeenteraad van Gotham. Er heerst chaos in de stad vanwege de economische malaise. De moord op drie bankiers door een clown werkt als een katalysator. De demonstranten hullen zich in clownsmaskers. De antiheld wordt een held.

Lees verder Een diep tragische Joker

Ergens aan het begin van Quentin Tarantino’s nieuwe film Once Upon a Time … in Hollywood komt in een flits een neonreclame TONYA voorbij. Het zal geen toeval zijn dat dit de glansrol was waarmee de Australische actrice Margot Robbie zich in de kijker speelde. Bij Tarantino is niets toeval. De bleue Sharon Tate die hij Robbie laat vertolken in zijn film steekt helaas flets af tegen de ongrijpbare Tonya. De actrice komt er deze keer bekaaid vanaf.

Once upon a time … is in de eerste plaats een excuus om Leonardo di Caprio in een onwaarschijnlijke hoeveelheid pakjes te steken, en Brad Pitt in strakke shirts. De mannen spelen een westernacteur in zijn nadagen en diens stuntman annex chauffeur annex klusjesman. Het verhaal speelt zich af in de aanloop naar de moord op Sharon Tate, maar heeft daar verder weinig mee van doen. Veel plot is er evenmin. Wat dat betreft heeft Tarantino Pulp Fiction nooit meer overtroffen.

De kracht van het scenario zit in de moeiteloze manier waarop de regisseur een tijdsbeeld van Hollywood anno 1969 vervlecht met beelden uit de films en televisieseries waarmee de mannen groot zijn geworden. De meeste filmverwijzingen zijn mij ongetwijfeld ontgaan, maar de eyecandy is fantastisch en de soundtrack is ook dik in orde (al heeft Tarantino wel heel veel nummers erin gepropt, terwijl hij toch bijna drie uur film heeft afgeleverd). Fijne cinematotaalervaring.

Zelfs op feestelijke foto’s van prijsuitreikingen, waarmee Capharnaum kwistig bedeeld werd, staat hoofdrolspeler Zain al Rafeea erbij met een intens droevige blik in zijn ogen. Zodra hij lacht, krijgt het iets geforceerds. Kortom, de hoofdrol is hem op het lijf geschreven, want veel om vrolijk van te worden dient zich niet aan in Capharnaum.

Zain (zo heet hij ook in de film) groeit op in een arm gezin in Beirut. Naar school gaan zit er niet in. Als zijn jongere zusje wordt uitgehuwelijkt, knapt er iets. Hij loopt weg van huis. Bij toeval vindt hij onderdak bij een Ethiopische gastarbeidster, die in een hutje woont met haar baby. Dat is even leuk, maar dan slaat het noodlot weer toe, en nog een keer. Het verhaal is een tranentrekker uit de school van Oliver Twist en Alleen op de wereld.

Dat de film niet in melodrama ontspoort is te danken aan het briljante spel van Zain. Of spel, waarschijnlijk is Zain gewoon zo, getuige de publiciteitsfoto’s. Een misantroop in het lichaam van een jongen, die iedere tegenslag als een vanzelfsprekendheid ervaart en slechts bij korte vlagen zijn frustratie uit.